فواید یادگیری زبان برای مغز

علوم اعصاب و اسکن مغزی به دانشمندان کمک می کند که فواید یادگیری زبان برای مغز را اثبات کنند. همچنین بفهمند هنگامی‌که زبان دوم را یاد می گیرید، چه اتفاقی در مغز شما می‌افتد. عملکرد مغز در یادگیری زبان را مورد مطالعه قرار می دهند؟ کارا مورگان- شورت برای بررسی کارکرد داخلی مغز طی یادگیری زبان، از الکتروفیزولوژی استفاده می کند. یادگیری یک زبان خارجی می تواند اندازه ی مغز شما را بزرگتر کند.

دانشمندان سوئدی هنگام استفاده از اسکن مغزی نشان دادند که موقع یادگیری زبان دوم چه اتفاقی در مغز می افتد. این مطالعه، بخشی از تحقیقی است که تکنولوژی تصویر‌برداری مغزی برای فهم بهتر مزیت‌های شناختی استفاده می‌شود.

حتما صفحه آموزش زبان انگلیسی ما را اینجا مطالعه کنید.

در این مقاله می خوانید:

•     آیا یادگرفتن زبان دوم روی سلامتی تاثیر دارد؟
•     آیا برای یادگیری زبان دوم محدودیت زمانی وجود دارد؟
•     هنگامی که زبانی را یاد می گیرید، چه اتفاقی در مغز شما می‌افتد؟
•     چطور می‌توان از تکنولوژی برای یادگیری بهتر زبان دوم استفاده کرد؟
•     آیا بزرگسالان نیز مانند کودکان می‌توانند زبان را به‌راحتی یاد بگیرند؟

نویسنده: آلیسون مک کی
مترجم: رویا کریمی جنابی

 اکنون ابزارهایی مثل تصویربرداری تشدید مغزی یا همان MRI و الکتروفیزولوژی به اثبات فواید یادگیری زبان برای مغز کمک می‌کنند. آن‌ها در بین بقیه‌ی ابزارها، نه تنها می‌توانند به ما بگویند که به عمل زانو احتیاج داریم. همچنین نامنظمی‌هایی در ضربان قلب ما دیده می شود، بلکه می توانند آشکار کنند هنگامی که زبان دومی را می شنویم چه اتفاقی در مغز ما می‌فهمیم یا تولید می‌کنیم. 
برای مشاهده فیلم تاثیر دارو بر یادگیری زبان به زبان اصلی کلیک کنید.

رویت فواید یادگیری زبان برای مغز

مطالعه‌ی MRI در سوئد نشان داد که:

یادگیری زبان خارجی تاثیر قابل رویتی روی مغز دارد. سربازان جوانی که استعداد زبانی داشتند، زبان عربی، روسی یا دری را با قدرت یاد گرفتند. گروه کنترل این تحقیق که متشکل از دانشجویان پزشکی و علوم شناختی بودند هم به سختی درس خواندند اما زبان نخواندند. اسکن MRI نشان داد, بخش‌های مشخصی از مغز کسانی‌ که زبان یاد گرفتند بزرگ شد در حالی‌که ساختار مغز گروه کنترل بدون تغییر باقی ماند. 

چیزی که جالب بود, این‌که فراگیرانی که مغز آن‌ها در ناحیه‌ی هیپو‌کامپ و نواحی کورتکس مغزی که مربوط به یادگیری زبان است، رشد کرده است. مهارت‌های زبانی بهتری نسبت به کسانی داشتند که ناحیه‌ی حرکتی کورتکس مغزی در آن‌ها رشد کرده بود.

به عبارت دیگر، این‌که رشد در کدام نواحی مغزی صورت می‌گرفت. به این موضوع ارتباط داشت که تا چه حد یادگیری زبان برای فراگیران راحت بود.  رشد مغز یکی از فواید یادگیری زبان برای مغز, بر طبق کنش زبانی متفاوت بود. همان‌گونه که محققان خاطر نشان ساخته‌اند، در حالی‌که به طور کامل روشن نیست. بعد از سه ماه مطالعه‌ی شدید زبان، چه تغییراتی اتفاق می افتد، اما به هر‌حال رشد مغز قابل تصور است.

 مشاهده بخش‌های فعال مغز در MRI

تماشای MRI مغز همچنین می‌تواند نشان دهد:

که در طول یک فعالیت یادگیری خاص چه بخش‌هایی از مغز فعال هستند. مثلا می‌توانیم ببینیم که چرا افراد بزرگسالی که به زبان ژاپنی صحبت می‌کنند نمی‌توانند به‌راحتی تفاوت بین صداهای r و i را در زبان انگلیسی بشنوند. مثلا برای آن‌ها تشخیص کلمه‌ی river از کلمه‌ی liver مشکل است. برخلاف زبان انگلیسی، ژاپنی‌ها r و i را به‌عنوان صداهای متمایز از هم تشخیص نمی‌دهند. این دو صدا برای آن‌ها یک واحد آوایی مجزا ( که به آن واج گفته می‌شود ) را معرفی می‌کند. 
مطالعه‌ی تصویر مغز در هنگام تولید کلمات انگلیسی که دارای این صداها بودند. نشان داد که فقط یک ناحیه از مغز ژاپنی‌ها فعال بود در حالی‌که در انگلیسی زبان‌ها دو ناحیه‌ی مختلف فعال بود. یعنی برای هر یک از صداها یک قسمت از مغز فعال بود. در ژاپنی‌ها برای شنیدن و تولید تفاوت‌های بین دو واج انگلیسی نیاز به تغییر اجزای مشخصی از مدار مغزی است.

چه می‌توان کرد؟ چگونه می‌توانیم این تفاوت‌ها را بیاموزیم؟ مطالعات اولیه‌ی زبانی که بر‌اساس تحقیقات روی مغز صورت گرفت. نشان داده است که ژاپنی‌ها با استفاده از برنامه‌ی نرم‌افزاری‌ای که در تولید هر یک از صداها مبالغه می‌کند. سبب می‌شود که میان آن‌ها تمایز بیشتری ایجاد شود؛ می‌توانند شنیدن و تولید اختلاف میان r و i را یاد بگیرند. 

فواید تکنولوژی در یادگیری زبان

وقتی صداها تغییر داده می‌شدند و توسط نرم‌افزار طولانی می‌شدند. افراد خیلی راحت‌تر می‌توانستند تفاوت‌های بین صداها را بشنوند. در یک مطالعه، بعد از فقط سه جلسه‌ی بیست دقیقه‌ای، داوطلبان یاد گرفتند که با موفقیت صداها را از هم تشخیص دهند. حتی زمانی‌که صداها در حالت حرف‌زدن طبیعی هم ارائه شدند. این نوع تحقیقات می‌تواند بالاخره به پیشرفت‌هایی در استفاده از تکنولوژی برای یادگیری زبان دوم منجر شود.

مثلا با استفاده از دستگاه‌های مافوق صوت مثل همان‌هایی که برای نشان‌دادن مشخصات و حرکات نوزادان در رحم برای والدین مشتاق استفاده می‌شود. محققان در رشته‌ی آواشناسی تولیدی توانسته‌اند به فراگیران زبان توضیح دهند که چگونه صداها را تولید کنند.

این‌کار را  با نشان دادن تصاویری انجام شده است که نشان می‌دهد برای تولید این صداها چگونه باید زبان، لب‌ها و آرواره‌ی خود را حرکت دهند. چگونه با افت و خیز نرم کام این صداها ایجاد می‌شوند. ایان ویلسون، محققی که روی زبان ژاپنی کار می‌کند. گزارش‌های اولیه‌ای از مطالعات انجام شده در‌مورد این تکنولوژی‌ها تهیه کرده است که ترغیب‌کننده است.

البته محققان پیشنهاد نمی‌کنند که ابزار مافوق صوت جزئی از کلاس‌های معمولی یادگیری زبان شود. مهندسان نرم‌افزار، با اضافه کردن تصویر‌برداری به اپ‌های یادگیری موثر زبان در حال پیدا‌کردن راه‌هایی برای بهره‌برداری از این دانش جدید هستند. 

تاثیر یادگیری زبان در کارکرد داخلی مغز

کارا مورگان- شرت استاد دانشگاه ایلینویز شیکاگو در تحقیقاتش درباره فواید یادگیری زبان برای مغز، از الکتروفیزیولوژی برای آزمایش کارکرد داخلی مغز استفاده می کند. او و همکارانش به فراگیران زبان دوم، یاد دادند که به یک زبان مصنوعی صحبت کنند. زبانی مینیاتوری که توسط زبانشناسان، برای آزمایش ادعاهایی ساخته شده است که در‌مورد قابلیت یادگیری زبان در شرایط کنترل شده، مطرح است.

در تجربه‌ای که آنها داشتند، گروهی از داوطلبان زبان را از طریق توضیح قواعد زبان یاد گرفتند. در صورتی‌که گروه دوم زبان را به گونه‌ای یاد گرفتند که زبان اصلی خود را یعنی غرق شدن در زبان یاد می‌گیریم. با این‌که همه‌ی شرکت کننده‌ها زبان را یاد گرفتند، اما فقط آن‌ها که در زبان غرق شدند، فرآیندهای مغزشان شبیه افراد بومی زبان بود.

جالب این‌که، نزدیک به شش ماه بعد، وقتی‌که دیگر در معرض زبان قرار نگرفتند. چون زبان مورد‌نظر یک زبان ساختگی بود باز هم در آزمایش‌ها خوب عمل کردند و فرآیندهای مغزشان, بیشتر شبیه بومیان زبان شده بود. در مطالعه‌ای که به‌دنبال آن صورت گرفت، مورگان- شرت و همکارانش نشان دادند. فراگیرانی که استعداد خاصی در درک و فهم توالی و الگوها داشتند، گرامر را بهتر یاد گرفتند, خصوصا وقتی در زبان غرق شدند.

تحقیق فواید یادگیری زبان برای مغز

مورگان- شرت می‌گوید:

این تحقیق که روی مغز انجام شده است، به ما می‌گوید: عملکرد مغز در یادگیری زبان در برخی از بزرگسالان می‌توانند مانند کودکان با غرق شدن در زبان، آن را یاد بگیرند. همچنین می‌توانیم فراگیران بزرگسال زبان را با مناسب‌ترین شرایط یادگیری تطبیق دهیم. تحقیقات تصویر‌برداری از مغز ممکن است در نهایت به ما کمک کند.

روش‌های یادگیری زبان را با قابلیت‌های شناختی خود سازگار کنیم. به ما می‌گوید که ما هم از طریق دستورهای رسمی که قوانین را مشخص می‌کند، خوب یاد می گیریم. همچنین با غرق شدن درصداهای زبان یا اول یکی از این دو روش و به دنبال آن روش دیگر پاسخگو هستند.

تحقیقات اخیری که روی مغز انجام گرفته است خبرهای خوبی برایمان دارد. می‌دانیم کسانی که بیش از یک زبان را به خوبی و روانی صحبت می‌کنند، خاطره‌های بهتری دارند. از لحاظ شناختی خلاق‌تر هستند و از لحاظ فکری انعطاف‌پذیر‌تر از تک زبانه‌ها هستند.

تاثیر یادگیری زبان بر بیماری آلزایمر

 مطالعاتی که در کانادا انجام گرفت بیان کرد که بیماری آلزایمر و دمانس در دو  زبان‌ها دیرتر از تک زبان‌ها اتفاق می‌افتد. این به آن معناست که دانستن یک زبان دیگر می‌تواند به ما کمک کند که از لحاظ شناختی در سال‌های آینده سالم بمانیم. حتی این نوید را می‌دهد که مزیت‌های دو زبانگی برای کسانی‌که زبان دوم را مانند کودکان یاد نمی‌گیرند هم محفوظ است. پیشگیری از بیماری آلزایمر و دمانس یکی از فواید یادگیری زبان برای مغز است.

تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه ادینبورگ به این موضوع اشاره دارد. میلیون‌ها انسان در سراسر دنیا زبان دوم خود را در زندگی از طریق مدرسه، دانشگاه، محیط‌کار، مهاجرت یا ازدواج، بعدها یاد می‌گیرند. نتایج مطالعه روی 853 نفر به‌طور روشن و واضح نشان داد که دانستن یک زبان دیگر بدون در نظر گرفتن زمان یادگیری آن، مفید است.