آخرین ویرایش: 24 ژانویه 2021
این فقط شما نیستید که از شنیدن نام این بازی، متعجب شده‌اید. ممکن است این کلمه را بارها و بارها شنیده باشید. Messy Play (بازی کثیف کاری) اصطلاحی است که در سال‌های اخیر خیلی رایج شده است. ممکن است آن را در Pinterest و یا صفحه مورد علاقه‌تان در فیس بوک و یا یک پست الهام بخش در اینستاگرام دیده باشید، به هر حال مدتی است که گروه‌های والدین در مورد این اصطلاح بحث می‌کنند. به این نوع بازی، عنوان بازی حسی هم اطلاق می‌شود و به این معناست که در این بازی از همه پنج حس استفاده می‌شود. پس Messy Play چیست؟ این بازی اساساً همان چیزی است که از اسم آن پیداست، یعنی به کودکان اجازه دهیم کثیف کاری کنند تا بتوانند از همه حواس خود به روشی منطقی و تربیتی استفاده کنند. با آن که ایده‌ی کثیف کاری زیاد، والدین را منصرف می‌کند اما باید دانست که این کار مزایای بسیاری هم دارد و انجام آن، ارزش کمی دردسر را دارد.
نویسنده: Katie Reed
مترجم: رؤیا کریمی جنابی
Messy Play چیست؟
بازی کثیف کاری یا بازی حسی اصطلاحی است برای فعالیت‌هایی که به کودکان اجازه می‌دهد تا با دستان خود به گونه‌ای کار کنند که نوعی کثیف کاری کنترل شده به وجود بیاورد. اغلب شامل موادی سنتی مثل رنگ، ماسه، اسلایم، آب و گِل است. این بازی طوری طراحی شده است که احساسات و تخیلات را کشف می‌کند. ایده‌ی اصلی این بازی به کارگیری مواد مختلف برای شناخت بافت‌های مختلف، آشنایی با حس‌های متفاوت و استفاده از دست و پا و انگشتان است. بعضی از کودکان به بعضی احساسات، حساس هستند و بازی کثیف کاری روش خوبی است برای آن که بدون سردرگمی، به راحتی تجربه‌ای جدید کسب کنند.
فرق بین بازی کثیف کاری و بازی حسی چیست؟
بازی کثیف کاری و بازی حسی دو اصطلاحی هستند که یک معنا دارند. این دو اصطلاح را می‌توان به جای هم به کار برد. هردو به این حقیقت ارجاع داده می‌شوند که کودکان با کثیف کاری، برای شناخت احساس لامسه، بدن خود را به کار می‌گیرند.
مزیت‌های آن چیست؟
بازی کثیف کاری خلاقیت و تخیل را پرورش می‌دهد و مهارت‌های زبانی و ارتباطی را تقویت می‌کند، باعث تمرین تمرکز می‌شود و رشد جسمانی را ارتقا می‌بخشد.
خلاقیت و تخیل
بازی کثیف کاری هدفی نهایی ندارد. امتیاز آن این است که اجازه می‌دهد کودکان موادی را که در برابرشان است را به هر روشی که خودشان می‌خواهند، کشف کنند. آن‌ها می‌توانند به هر روشی که برای آن‌ها لذت‌بخش‌تر است، هر چیزی را لمس کنند، بو کنند، بچشند (اگر مناسب چشیدن باشد)، گوش کنند یا تماشا کنند. اگر به آن‌ها اجازه دهیم که با محیط اطراف خود تعامل برقرار کنند، موجب تقویت خلاقیت در آن‌ها می‌شود و شادی را برایشان به ارمغان می‌آورد. این کار می‌تواند کنجکاوی آن‌ها را برانگیزد و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا سؤال‌هایشان را بپرسند و با کشفیاتی که درباره هر چیزی انجام می‌دهند، به دنبال پاسخی برای سؤال‌های خود بگردند.
زبان و برقراری ارتباط
حتی نوزادان و کودکانی که حرف نمی‌زنند هم مهارت‌های ارتباطی با ارزشی را از طریق کثیف کاری می‌آموزند. با استفاده از اشاره، حالات صورت و حتی خنده یا سایر صداها، آن‌ها می‌توانند افکار و اطلاعات را درباره آنچه که در طول بازی حس می‌کنند، تبادل کنند. استفاده از حروف پلاستیکی می‌تواند تمرین خوبی برای هجی کردن باشد. پرسیدن سؤال‌هایی بی‌پایان درباره چیزهایی که اتفاق می‌افتد می‌تواند فرصت‌هایی را برای برقراری ارتباط در اختیار آن‌ها قرار دهد. حتی بازی کردن با یکدیگر هم سبب پرورش مهارت‌های اجتماعی می‌شود.
تمرکز برای درک بهتر این که Messy Play چیست باید توجه داشته باشید که بازی کثیف کاری ذاتاً یک بازی آشفته است اما اغلب اوقات در هنگام این بازی کودکان باید تمرکز زیادی داشته باشند. همان‌طور که آن‌ها به کشفیات تازه خود فکر می‌کنند، روی هر یک از احساسات خود تمرکز می‌کنند و با احساسات خودکار می‌کنند. آیا این رنگ خیسی که روی بازوی من لذت‌بخش است؟ آیا صدای این زنگ مرا آزار می‌دهد؟ آیا آب پاشیدن را دوست دارم؟ آیا دوست دارم لابه‌لای انگشتانم ماسه باشد؟ این افکار به آن‌ها امکان ارزیابی مهارت‌هایشان را می‌دهد.
پیشرفت جسمانی
بازی کثیف کاری برای تمرین حرکات کنترل شده‌ای که به هماهنگی مناسبی بین چشم و دست نیاز دارد، مناسب است. ریختن آب از یک ظرف به ظرف دیگر، بیل زدن ماسه، کشیدن نقاشی در مکانی مشخص، همه، تکنیک‌های کاربردی خوبی هستند که به پیشرفت مهارت‌های جسمانی کمک می‌کند.
بازی کثیف کاری چه مهارت‌هایی را به کودکان می‌آموزد؟
مهارت‌های حرکتی
در بازی‌های کثیف کاری از دست‌ها و انگشت‌ها استفاده می‌شود که سبب پیشرفت مهارت‌های حرکتی می‌شود. این بازی سبب تقویت انگشتان، دست و کتف می‌شود، همان مهارت‌هایی که کودکان برای نوشتن در آینده به آن نیاز دارند. این بازی همچنین به تعادل جسمانی، درک مکانی و ارتقا مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند و برای هماهنگی میان دست و چشم مفید است که با بزرگ شدن کودک، این هماهنگی هم بیشتر می‌شود.
مهارت‌های زبانی
بازی کثیف کاری ابزار خوبی جهت رشد و توسعه واژگان جدید است. برای سوال درباره این که مواد چگونه به نظر می‌رسند یا چگونه احساس می‌شوند، کودک باید به توضیحات تازه‌ای فکر کند. آیا چیزی که در برابر آنهاست، داغ، سرد، بزرگ، کوچک، زبر، نرم، سخت یا شل است؟ ضمناً این روش راهی جالب برای تدریس سمبولیسم از طریق بازی‌های تخیلی است. خمیر بازی را به یک کوه یا یک جعبه ماسه را به یک صحرا تبدیل کنید. به کودکان این فرصت را بدهید که با استفاده از صفات وصفی، زبان را به نحو پیچیده‌تری به کار برند.
مهارت‌های شناختی
این بازی اساس رویکرد آموزشی STEM است. استفاده از دست‌ها در بازی، سبب می‌شود کودکان به صورت تجربی بفهمند که چیزها چگونه کار می‌کنند. آن‌ها مهارت‌های علمی با ارزشی مثل علت و معلول، حل مسئله و روش علمی را می‌آموزند. آن‌ها می‌توانند مهارت‌های ابتدایی ریاضی مثل طبقه‌بندی، مرتب کردن، هماهنگ کردن و غیره را بیاموزند.
مهارت‌های اجتماعی و عاطفی
بازی کثیف کاری فعالیتی انفرادی است اما در واقع به عنوان یک فعالیت گروهی هم در نظر گرفته می‌شود. این بازی می‌تواند به کودکان بیاموزد که چگونه روی یک پروژه با یکدیگر کار کنند، چگونه نظرها و عقاید دیگران را درک کنند و چگونه عقاید خود را بیان کنند. این بازی به شناخت محدوده‌های شخصی و آگاهی درباره بدنشان به آن‌ها کمک می‌کند. این بازی برای شناخت عاطفی بسیار مناسب است چون بعضی‌اوقات خسته‌کننده است و کودکان می‌خواهند آرامش داشته باشند و از موقعیت دور شوند. وقتی چنین چیزی اتفاق می‌افتد، فرصت خوبی است که در مورد همه چیز با آن‌ها صحبت کنید و به آن‌ها کمک کنید تا احساسات خود را بشناسند و در مورد آن‌ها صحبت کنند و درک کنند که چگونه باید در آینده از غمگین شدن جلوگیری کنند.
برای این بازی باید از چه چیزهایی استفاده کرد؟
برای این بازی به اسباب‌بازی‌های زیادی نیاز ندارید. بسیاری از چیزهایی که در خانه دارید می‌تواند برای این بازی مناسب باشد. در حقیقت، باید بازی کثیف کاری را همراه با کارهای روزمره انجام دهید. کارهایی مثل حمام کردن، صرف غذا، پخت و پز و باغبانی! بر اساس سن کودکان، هزاران راه ساده برای خلق فرصت‌هایی برای بازی کثیف کاری در زندگی روزمره وجود دارد.
بازی را در بیرون از خانه انجام دهید:
طبیعت یک زمین بازی است حاوی بافت‌ها، بوها و حس‌های جدید. اجازه بدهید کودکانتان روی چاله‌های آب بپرند، یک شیرینی گِلی درست کنند، یک گودال بکنند یا روی برگ‌ها بپرند. از یک برگ به عنوان پاک کن استفاده کنند، با گچ چیزی بکشند یا حتی به دنبال گیاهان خوراکی بگردند.
غذا خوردن را به یک بازی کثیف کاری تبدیل کنید:
این بیشتر برای کودکان کم سن و سال کاربرد دارد، اما اگر کسی این بازی را بکند او را قضاوت نخواهم کرد! بگذارید با غذای خود کثیف کاری کنند. بگذارید خودشان به هر صورتی که برایشان قابل درک است، احساس کنند، بو بکشند و غذای خود را بچشند. بگذارید غذا را میان انگشتان یا موهای خود حس کنند. بگذارید حتی روی آن راه بروند. آن‌ها می‌توانند هر کاری بکنند. در هر صورت آن‌ها این کار را می‌کنند اما در این حالت حداقل به نظر می‌رسد که این کار عمدی است.
زمانی که کلمات جدید و توضیحات تازه‌ای برای تجربه‌ی خود ارائه می‌دهند با آن‌ها تعامل داشته باشید.
زمان حمام کردن:
آب طبیعی‌ترین شکل بازی کثیف کاری است. به آن‌ها این فرصت را بدهید که آب بازی کنند و در محیطی آرام به اکتشاف بپردازند در محیطی که تمیز کردن آن خیلی ساده است. آن‌ها از هر چیزی مثل فنجان‌های پلاستیکی، اسفنج‌ها، بطری‌های آب پاش، مدادهای حمام یا هر چیز دیگری که جالب باشد می‌توانند لذت ببرند. برای آن‌ها زمان در نظر بگیرید و بگذارید بازی کنند. حواستان باشد که ایمن باشند و هیچ گاه آن‌ها را تنها نگذارید. از آن‌ها سؤال‌هایی درباره کاری که انجام می‌دهند و فکری که دارند بپرسید. زمان حمام کردن زمان خوبی، برای این بازی است.
از یک میز ماسه استفاده کنید:
می‌توانید یک میز ماسه خیلی ارزان بخرید، ماسه یک ماده طبیعی فوق‌العاده است. ماسه فرصت خوبی برای کثیف کاری در اختیار کودکان قرار می‌دهد. هم خیس و هم خشک. کودکان می‌توانند داخل آن را خالی کنند یا آن را بریزند یا با آن چیزی بسازند.
خودتان خمیر درست کنید:
می‌توانید در حالی که فنجان قهوه خود را می‌نوشید با دو ماده خمیر درست کنید و این راه بسیار خوبی است برای شاد نگه داشتن کودکان. می‌توانید برای آن‌ها برف‌های جادویی درست کنید تا با آن بازی کنند. نکته این است که شما می‌توانید از مواد موجود در خانه، فرصت‌هایی برای خلق بازی کثیف کاری استفاده کنید.
غذا خوردن، یک سرگرمی است:
غذا یک منبع مهم تحریک حسی است. غیر از بازی موقع غذا خوردن، در آشپزخانه خود دنبال هر چیزی که بتوان آن را خرد کرد، له کرد یا به روشی جالب دست‌کاری کرد، بگردید. برنج، غلات، ماکارونی یا دانه‌های خشک عالی هستند. اگر خیلی شجاعت داشته باشید می‌توانید سراغ ژله بروید و توی آن یک اسباب‌بازی پنهان کنید.
چه کارهایی می‌توانم با فرزندم انجام دهم؟
پنج دلیل برای این که کثیف کاری مهم است و برای کودکان فایده دارد
بسیاری از والدین، بازی کثیف کاری را به تعویق می‌اندازند، درست مثل رنگ انگشتی یا کارهای جالب دیگری که قبلاً از آن طفره می‌رفتند. واقعیت این است که با این کار رنگ، چسب یا اکلیل در هر جایی دیده می‌شود که به ناچار باید آن را تمیز کرد. با این حال مطالعات زیادی نشان دادند که کثیف کاری یکی از بهترین راه‌ها برای این است که کودکان ما یاد بگیرند و رشد کنند به همین دلیل زمان آن رسیده که با آغوش باز آن را بپذیریم. در اینجا ما در مدرسه روزانه، کودکان را تشویق می‌کنیم که تا آنجا که امکان دارد در کثیف کاری و بازی‌های حسی شرکت کنند چون مزایایی دارد که ارزشش را دارد. بعلاوه ما تمام کثیف کاری‌ها را تمیز می‌کنیم. برای آن که خود را درگیر کثیف کاری بچه‌ها کنید در ذیل مزیت‌هایی که این بازی دارد را فهرست کرده‌ایم.
کثیف کاری کنجکاوی و اکتشاف را تقویت می‌کند.
روش دقیقی برای انجام بازی کثیف کاری وجود ندارد فقط باید بگذارید کودکان با استفاده از اشیای مختلف و مواد خام به صورتی بی‌هدف، تجربه و کشف کنند و با آن‌ها مخالفت نکنید. به عنوان مثال درست است که اسباب بازی‌هایی مثل ماشین سرگرم کننده هستند، اما کودکان در استفاده از آن‌ها محدودیت دارند؛ اما با مواد خامی مثل ماسه، آب، خمیرِ بازی، قوه تخیل کودکان فعال می‌شود و می‌توانند مدت زیادی با آن‌ها کار کنند. آن‌ها می‌توانند خودشان کشف کنند و کنجکاوی خود را تحریک کنند و آگاهی خود را بالا ببرند. با این بازی، تجربه‌های حسی به کودکان کمک می‌کند تا احساسات خود را بشناسند. با کشف این که هر چیزی چه حسی، چه بویی و یا چه مزه‌ای دارد، این بازی سبب پرورش شناخت و آگاهی از دنیای اطراف آن‌ها می‌شود.
کثیف کاری تمرکز را بالا می‌برد و مهارت‌های کودکان را در آینده پرورش می‌دهد
در این بازی کودک برای کشف اشیاء و استفاده از همه حواس و فکر درباره اکتشافات و سعی برای برقراری ارتباط با آن‌ها، به سطح تمرکز بالایی نیاز دارد. این به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اساسی یادگیری را افزایش دهند. مهارت‌هایی که بعدها برای یادگیری و تمرین مهارت‌های عملی یادگیری، به آن نیاز دارند. دفعه بعدی که دیدید فرزند شما مشغول کشیدن طرح روی ماسه است بدانید که این روشی ابتدایی برای نوشتن است! یا وقتی می‌بینید کودکان چیزی را با یکدیگر عوض می‌کنند، آن‌ها مشغول یادگیری این هستند که چیزها را با دیگران شریک شوند و می‌آموزند که با دیگران مذاکره کنند.
کثیف کاری رشد جسمانی را افزایش می‌دهد
استفاده از دست‌ها در هنگام بازی فایده‌های جسمانی زیادی دارد، این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا بدن خود را بشناسند و بخش‌های خصوصی بدن خود را بشناسند، ضمن این که کنترل ماهیچه‌ها را در آن‌ها تقویت می‌کند. کارهایی مثل ریختن چیزی، بیل زدن یا کشیدن تصاویر روی ماسه به کودک کمک می‌کند تا گروه ماهیچه‌های بزرگ خود را در دست‌ها و انگشتان به منظور انجام حرکات دقیق و کنترل شده، تقویت کنند. دربازی کثیف کاری، کودکان می‌توانند جهت تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی میان چشم و دست، با ابزار بازی کنند. آن‌ها می‌توانند به زودی یک مداد را در دست بگیرند و یا با چنگال غذا بخورند!
کثیف کاری توانایی بازی کردن به صورت مستقل را تقویت می‌کند
در نسل جدید، کودکان در حال از دست دادن توانایی سرگرم کردن خودشان هستند. با این بازی می‌توان به آن‌ها یاد داد که قادر خواهند بود خود را سرگرم کنند! محیط بازی‌ای که در آن محدودیتی وجود ندارد، محیطی که برای انجام کارها، روش صحیح یا غلطی در آن وجود ندارد، محیطی مناسب برای این است که اجازه دهیم کودکان به روشی که خودشان دوست دارند بازی کنند. با استفاده از فکر خود برنامه‌ریزی، کشف و مسائل را حل می‌کنند. آن‌ها اعتماد به نفس و عزت‌نفس را در خود به وجود می‌آورند که سبب می‌شود به عنوان افرادی مستقل رشد یابند.