مجموعه‌ای از استراتژی‌های تدریس وجود دارد که می‌تواند به یادگیری همه‌ی دانش آموزان کمک کند، اما تعدادی استراتژی بخصوص وجود دارد که برای تدریس گروهی مفید است که شامل دانش‌آموزانی می‌شوند که دارای اختلال شنوایی هستند.با در نظر گرفتن انواع متفاوت ارزشیابی، هدف ما گرفتن نتیجه‌ی تضمینی نیست بلکه هدف، ارائه‌ی فرصت برابراست.
چنین انتظار نمی‌رود که دانش آموزان را با استانداردهای پایینی با معلولیتشان سازگار کنید، اما باید به آن‌ها فرصت قابل قبولی برای به نمایش گذاشتن، آنچه یاد گرفته‌اند، داده شود. در این مقاله به استراتژی های تدریس و دانش آموزان با اختلال شنوایی می پردازیم. امیدواریم که این راه کارها برای شما مفید باشد. در صورت داشتن تجربه در این زمینه و ارایه راهکارهای مشابه با ما در تماس باشید.
حتما صفحه آموزش زبان انگلیسی ما را اینجا مطالعه کنید.
مترجم: رؤیا کریمی جنابی
روز اول
شامل بیانیه شما در مورد برنامه‌ی درسی بر اساس سازگاری دانش‌آموزانی که معلولیت دارند، می‌شود (به بیانیه‌ی پیشنهادی معلولیت برای برنامه‌ی درسی مراجعه شود). از دانش آموزان دعوت کنید که خودشان را در روز اول کلاس با یک بیانیه‌ی عمومی معرفی کنند. به عنوان مثال: " لطفاً برای بحث در مورد سازگاری در معلولیت، با من تماس بگیرید ".
سخنرانی‌ها و سایر جلسات تدریس
دستورات را تا آنجایی که می‌توانید ساده و خلاصه کنید
هنگام تکرار دستورات، آن‌ها را به صورت دقیق و بدون تغییر کلمات و تفسیر، تکرار کنید. مواد درسی خواسته شده، تاریخ امتحانات و زمان لازم انجام تکالیف را به طور واضح بیان کنید. به هر تغییری توجه داشته باشید. اطلاعات سخنرانی را به صورت تصویری ارائه دهید (مثلاً تخته سیاه، پروژکتور، اسلاید پاور پوینت و یادداشت‌هایی حاوی نکات مهم و غیره). از بیش از یک روش برای نشان دادن یا توضیح اطلاعات استفاده کنید. هنگام تدریس، اهداف را شرح دهید، درس‌های قبل را دوره کنید و در فواصل معین خلاصه‌ای از درس ارائه دهید. مواد درسی آنلاینی را به صورت متن در دسترس داشته باشید. هر آنچه به صورت گرافیکی در دسترس دارید، نسخه‌ی نوشتاری آن را هم تهیه کنید. نظرات و پرسش‌های سایر دانش آموزان، خصوصاً آن‌ها که در ردیف‌های آخر می‌نشینند را تکرار کنید. مشخص کنید که چه کسی نظر داده تا دانش‌آموزانی که ناشنوا هستند یا به سختی می‌شنوند بتوانند بر روی گوینده تمرکز داشته باشند. در زمان مناسب از یک شنونده‌ی داوطلب بخواهید تا برای تکالیف کلاسی با یک دانش آموز ناشنوا یا دانش آموزی که به سختی می‌شنود، هم گروه شود. اگر امکان پذیر بود، دست نوشته‌هایی از اطلاعات شنیداری تهیه کنید. برای پاسخگویی شفاهی در بحث‌های کلاسی، چند دقیقه وقت اضافه بدهید. این استراتژی های تدریس و دانش آموزان با اختلال شنوایی را بکارببرید و در صورت تمایل نتایج را از کادر پایین همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
شرکت در گروه‌های بحث
در گروه‌های کوچک بحث، به دانش‌آموزانی که اختلال شنوایی دارند اجازه‌ی شرکت در بحث را بدهید. هنگام صحبت کردن روبروی کلاس بایستید، اگر یک مترجم در کلاس حضور دارد، اطمینان حاصل کنید که دانش آموز می‌تواند هم شما و هم مترجم را ببیند. اگر در کلاس زمان استراحت می‌دهید، توجه دانش آموز ناشنوا یا دانش آموزی که به سختی می‌شنود را قبل از ادامه‌ی کلاس، جلب کنید. کسانی که ناشنوا هستند یا به سختی می‌شنوند، اغلب از حس بینایی به عنوان اولین ابزار گرفتن اطلاعات، استفاده می‌کنند. ویدیو، پروژکتور، نمودار و سایر وسایل کمکی تصویری، ابزارهای مفیدی برای دانش‌آموزانی هستند که اختلال شنوایی دارند.
انعطاف‌پذیر باشید: بگذارید دانش آموز ناشنوا با مواد آموزشی تصویری- صوتی به طور مستقل و برای مدت زمان طولانی‌تری کار کند. قبل از شروع سخنرانی و سمینار دست‌نویسی (بهتر است الکترونیکی باشد) تهیه کنید. یادداشت‌هایی کلیدی مثل کنسل شدن یا تغییر برنامه‌ی کلاس‌ها هم باید به‌گونه‌ای اعلام شود که دانش آموزان ناشنوا یا آن‌ها که مشکل شنوایی دارند، بتوانند آن‌ها را درک کنند. در کلاس‌های بحث و سخنرانی، مراقب ترتیب نشستن باشید و همه را تشویق به رعایت نوبت حرف زدن بکنید. صندلی‌ها را به شکل دایره‌ای بچینید تا دانش آموزان ناشنوا یا دارای مشکل شنوایی بتوانند همه‌ی افراد حاضر در کلاس را ببینند. زمانی که میز و صندلی‌ها به صورت ردیفی چیده شده‌اند صندلی‌های جلو را برای دانش آموزان ناشنوا یا دارای مشکل شنوایی، خالی بگذارید.
برنامه ریزی‌های گردش‌های محیط باز را از قبل انجام دهید و مطمئن شوید هماهنگی‌ها برای آن روز (مثلاً سرویس حمل و نقل یا دسترسی به سایت) در مکان موردنظر انجام شده است. هشدارهای زیادی آماده کنید تا دستیار کمکی شما بتواند درزمان مناسب برای کارهای آزمایشگاهی یا گردش‌های محیط باز از آن‌ها استفاده کند. برای بررسی ایمنی یا سلامتی دانش آموزان در موقعیت‌های خاص باید کسی را داشته باشید. باید برای هر نوع خطر احتمالی هماهنگی‌های لازم در نظر گرفته شود.
تکالیف کتبی و امتحانات
هنگام تصحیح کردن تکالیف کتبی ارفاق کنید. هنگامی‌که به تکالیف کتبی در کلاس، نمره می‌دهید تأکیدتان بر سازمان‌دهی و ایده‌ی مطرح شده باشد نه بر فرم نوشتار. در صورتی که از ابزارهای مناسب برای بررسی درست هجی کردن و گرامر استفاده کنید البته در صورتی که برای درستان مناسب باشد.
ایده‌های کلی
هنگام دادن درس جدید، اطلاعات ارائه شده را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کنید. برای دانش‌آموزانی که نیاز به کمک‌های تحصیلی دارند، سرویس‌هایی که در مدرسه به آن‌ها داده می‌شود مثل مرکز حمایت تحصیلی را به آن‌ها یادآوری کنید. آماده کردن یادداشت‌هایی برای دوره یا خواندن دروس برای امتحانات می‌تواند مفید باشد. زمانی را برای توضیح دستورالعمل‌ها و اطلاعات ضروری، اختصاص دهید. وقتی مطمئن نیستید که چطور به دانش آموز کمک کنید، به صورت کاملاً محرمانه از او سوال کنید، بدون آن‌که روی او یا معلولیتش تمرکز کنید. وقتی صحبت می‌کنید به کلاس نگاه کنید. اطمینان حاصل کنید که موقع تدریس دانش آموز و مترجم (در صورتی که حضور داشته باشد) شما را می‌بینند. وقتی درس می‌دهید یا اطلاعاتی را در مورد روش کار می‌دهید، از روی دست نوشته‌های خود نخوانید.
از دست دادن ارتباط چشمی با دانش آموز ممکن است به معنای از دست دادن اطلاعات برای دانش آموز باشد. نظرات و پرسش‌های دانش آموزان دیگر که در طول کلاس مطرح می‌شود را تکرار کنید. ببینید آیا دانش آموزان ناشنوا یا آن‌ها که مشکل شنوایی دارند می‌توانند روی دانش‌آموزانی که صحبت می‌کنند، تمرکز داشته باشند. استفاده از وسایل کمکی تصویری در طول تدریس، برای دانش‌آموزانی که ناشنوا هستند یا حس بینائی اولین ابزار آن‌ها برای گرفتن اطلاعات است، سودمند است. درحالی که دانش آموز با مترجم دارای ارتباط چشمی است، شما هم باید ارتباط چشمی خود را با او حفظ کنید.
استراتژی‌های خاص برای مترجم مخصوص ناشنوایان
دانش آموز باید بتواند بدون هیچ مانعی مترجم و مدرس خود را بفهمد. به طور مستقیم با او صحبت کنید و مترجم هم باید مستقیماً حرف‌های شما را برای او بیان کند. انتظار نداشته باشید که مترجم به جای دانش آموز پاسخ دهد. پس مترجم آنجا حضور دارد تا زبان اشاره‌ی دانش آموز را برای شما به زبان گفتار تبدیل کند. مکث‌های شما بین موضوعات یا ایده‌ی اصلی، در حین ارائه‌ی درس باعث دقت بیشتر در ترجمه می‌شود و بنابراین سبب می‌شود که دانش آموز حرف‌های شما را بهتر متوجه شود. اگر فقط یک مترجم در کلاس حضور دارد، باید بعد از چهل و پنج دقیقه کار، یک استراحت داشته باشد. مترجمی، هم از نظر فکری و هم از نظر جسمی، کاری بسیار طاقت فرساست. مترجمان زبان اشاره که به صورت گروهی کار می‌کنند، با ترجمه به صورت نوبتی، کارها را با هم تقسیم می‌کنند.
استراتژی‌های خاص برای مسئول کامپیوتر
برای آن‌که دانش آموز بتواند به طور مداوم به صفحه‌ی کامپیوتر، گوینده یا مسئول کامپیوتر دسترسی داشته باشد، حواستان باشد که دور و بر آن‌ها باشید. مسئول کامپیوتر باید پشت میز کوچکی در جلوی کلاس بنشیند تا بتواند به وسایل الکترونیکی دسترسی داشته باشد. کارکنان بخش خدمات معلولین باید این لوازم را برای کلاس در نظر گرفته باشند. اگر در روز اول کلاس این میز و صندلی را ندیدید، بخش خدمات معلولین را در جریان بگذارید.
نیازهای مترجم و مسئول کامپیوتر
باید به برنامه‌ی درسی و لغات جدید دسترسی داشته باشند. باید به منظور تنظیم نور و مکان از فیلم‌ها، ویدیوها یا چیزهایی که با پروژکتور نمایش داده می‌شود، آگاهی داشته باشند. مدرسان باید آرامش داشته باشند و به صورت نرمال صحبت کنند، باید به مکثی که بین درس و آنچه ترجمه می‌شود توجه داشته باشند. وقتی به اطلاعات کتبی یا چیزهای دیگر مراجعه می‌کند باید زمانی را برای ترجمه در نظر بگیرند. به جای گفتن کلماتی مثل اینجا یا آنجا می‌توانند از کلماتی مثل در " خط دوم " یا " گوشه‌ی سمت چپ " استفاده کنند.
استراتژی‌هایی برای کار با دانش‌آموزانی که لب‌خوانی می‌کنند
لب‌خوانی، کار ساده‌ای نیست و نیاز به تمرکز زیادی دارد. سه چهارم آن، کاری حدسی است و گفتار واضح و سرنخ‌هایی که در موضوع مورد بحث وجود دارد برای درک موضوع حیاتی هستند. چیزهای زیادی هستند که می‌توانید با انجام آن‌ها، کاری کنید که کسی که لب‌خوانی می‌کند بتواند آسان‌تر، آنچه بیان می‌کنید را بفهمد.
- موقعیت مکانی:
دانش آموز ناشنوا می‌داند که روی کدام صندلی بهتراست بنشیند. معمولاً هم باید نزدیک به جلوی کلاس باشد و کمی نزدیک به شما. سعی نکنید در کلاس حرکت کنید (این کار ممکن است که برخلاف روش تدریس شما باشد).
- قابلیت دیده شدن:
به عنوان مثال طوری رو به نور قرار گیرید که مقابل پنجره‌ی روشن، سایه روی صورتتان نیفتد. مطمئن شوید که جلوی دهان خود را (مثلاً با دستتان، فنجان یا خودکار) نگیرید. قبل از شروع به صحبت کردن مطمئن شوید که دانش آموز به شما نگاه می‌کند.
- نحوه‌ی سخن گفتن:
به‌طور واضح و با سرعت منطقی و معمولی صحبت کنید. فریاد نزنید چون این کار صدا و حالت لب‌های شما را غیرطبیعی می‌کند.
- تأکید مجدد بر معنا:
به دانش آموز زمان بدهید تا آنچه بیان کرده‌اید را درک کند. اگر لازم بود مجدداً آن را بیان کنید. به یاد داشته باشید که جملات و عبارات برای لب‌خوانی از کلمات ساده‌تر هستند. از حرکات دست و صورت استفاده کنید اما از اغراق در آن بپرهیزید. اگر موضوع بحث را عوض کردید، اطمینان حاصل کنید که دانش آموز ناشنوا آن را متوجه شده است. اگر لازم بود چیزی را واضح‌تر بیان کنید، آن را بنویسید.
ارائه‌ی درس
- اطلاعات قبل از کلاس:
هنگامی‌که فرد ناشنوا از حوزه‌ی مورد بحث آگاه باشد، لب‌خوانی برایش ساده‌تر خواهد بود. پس از قبل به دانش آموز یک کپی از درسی که می‌خواهید ارائه دهید یا پاور پوینت درس را به او بدهید. تا با محتوی جلسه‌ی درس و لغاتی که استفاده خواهد شد، آشنا شود. (اگر آن را در اینترنت قرار دهید، بقیه هم می‌توانند از آن استفاده کنند). مطمئن شوید که دانش آموز ناشنوا فهرستی از کتاب‌های مربوط به درس را از قبل داشته باشد، چرا که این دانش آموزان بیشتر بر متون درسی تکیه می‌کنند تا ارائه‌ی درس در کلاس و برای همین دسترسی به این اطلاعات می‌تواند کمک بزرگی به آن‌ها باشد.
- ساختار:
جلسات با ساختاری خوب برای همه‌ی دانش آموزان مهم است اما برای آن‌ها که لب‌خوانی می‌کنند از اهمیت بیشتری برخورداراست چون:
فرصت‌هایی را به وجود می‌آورد که آنچه گفته شده دوره شود. با نوشتن بر روی تخته یا نشان دادن کتاب یا جزوه، مشخص می‌کند که کی موضوع عوض می‌شود و یا کی مفهوم تازه‌ای معرفی می‌شود. با فرصت‌هایی که برای نگاه کردن به توضیحات، رد و بدل کردن دست نوشته‌ها و کامل کردن تکالیف شخصی در اختیار قرار می‌دهد، سبب کوتاه شدن جلسه می‌شود. کمی بیشتر به دانش آموز ناشنوا فرصت می‌دهد تا اطلاعات را درک کند و قبل از رفتن به مرحله‌ی بعد به آن‌ها پاسخ دهد.
سمینارها/ کارهای گروهی
این‌ها، چالش برانگیز ترین موقعیت‌ها، برای شخص ناشنوا هستند.
- اندازه:
مناسب‌ترین اندازه‌ی گروه برای شخص ناشنوا بین شش تا ده نفر است. اگر یک گروه بزرگ‌تر از این تعداد باشد به معنای آن است که دانش آموز ناشنوا دسترسی کاملی به بحث نخواهد داشت. آن را به گروه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و نکات کلیدی را روی تخته بنویسید و یا از هر گروه بخواهید که خلاصه‌ای از درس را روی صفحه‌ی نمایش برای همه، بنویسند.
- مکان نشستن:
اتاق را با قرار دادن صندلی‌ها به شکل دایره‌وار یا نعل اسب، طوری تنظیم کنید که دانش آموز ناشنوا بتواند همه چیز را ببیند. اطمینان حاصل کنید که هیچ کس در سایه‌ی نور قرار ندارد.
- راهنماهای قابل دیدن:
تغییر گوینده‌ها را با علامت مشخص کنید یا از شرکت کننده‌ها بخواهید که پیش از سخن گفتن، دست‌های خود را بالا ببرند. این کار به دانش آموز ناشنوا خیلی کمک می‌کند، چون به او این اجازه را می‌دهد که به همان جهتی نگاه کند که شخص می‌خواهد صحبت کند.
استفاده از وسایل کمکی تصویری
استفاده از وسایل کمک آموزشی می تواند در تحقق اهداف، استراتژی های تدریس و دانش آموزان با اختلال شنوایی، کمک کننده باشد.
- تخته و فلیپ چارت:
وقتی از تخته یا فلیپ چارت استفاده می‌کنید، قبل از آن‌که دوباره شروع به صحبت کردن کنید به دانش آموزان برای خواندن آنچه نوشته شده است، وقت بدهید. امکان ندارد بتوان همزمان هم چیزی را خواند و هم لب‌خوانی کرد!
- اسلاید:
وقتی از اسلاید در یک اتاق تاریک استفاده می‌کنید، یا روی شخص گوینده یا مترجم، یک نقطه‌ی نورانی بیندازید یا بخشی از پرده را کنار بزنید.
- ویدیو و نوار:
در صورت امکان، سعی کنید از ویدیوهایی که زیر نویس دارند یا آن‌ها که نسخه‌ی نوشتاری دارند، استفاده کنید.