مخاطبین گرامی چنانچه به دلیل طولانی بودن کلمات آلمانی با خوانش جدولها در گوشی مشکل داشتید لطفا از تبلت یا دسکتاپ استفاده کنید.
حالتهای مختلف دستوری اسم در زبان آلمانی
◀️ اسم در زبان آلمانی از لحاظ دستوری در چهار حالت قابل مشاهده است:
حالت اسمی (فاعلی) |
der Nominativ |
حالت مفعول مستقیم |
der Akkusativ |
حالت مفعول غیر مستقیم |
der Dativ |
حالت ملکی |
der Genetiv |
اسم در حالت Nominativ در زبان آلمانی
◀️ به نقش دستوری "کتاب" در جملات زیر دقت کنید:
کتاب روی میز است. (حالت اسمی (فاعل))
معلم کتاب را برداشت. (مفعول مستقیم)
معلم با کتاب درس جدید را آموزش داد. (مفعول غیر مستقیم (متمم))
◀️ در جمله "کتاب روی میز است." کتاب نقش فاعلی دارد.
◀️ در جمله " معلم کتاب را برداشت." معلم فاعل و کننده کار است. کتاب مفعول جمله.
◀️در جمله " معلم با کتاب درس جدید را آموزش داد." معلم فاعل و کننده کار است. درس جدید مفعول که فعل آموختن روی آن انجام شده است؛ اما نقش کتاب چیست؟ عمل آموختن روی آن صورت نگرفته است. به همین دلیل کتاب را مفعول غیر مستقیم جمله مینامیم.
اسم در زبان فارسی به عنوان زبان مادری و زبان انگلیسی به عنوان اولین زبان خارجی، در حالتهای مختلف دستوری تغییری نمیکند. اکثر اسامی آلمانی نیز به هنگام تغییر نقش دستوریشان در جمله تغییر نمیکنند بلکه برای نشان دادن تغییر نقش دستوری اسم، حرف تعریف و یا صفت همراه با آن اسم تغییر میکند.
مثال های بالا برای درک بهتر مفهوم مفعول مستقیم و غیر مستقیم است؛ اما هرگز سعی نکنید ساختارهای مفعول فارسی را در آلمانی معادلسازی کنید.
حالت فاعلی یا Nominativ
در زبان آلمانی، حالت فاعلی یا Nominativ همانطور که از نامش مشخص است مختص اسامی است که در جمله نقش فاعلی را بر عهده میگیرند. این جملات معمولترین و سادهترین نوع جمله در زبان آلمانی هستند و حداقل از یک فعل و یک فاعل (شخص یا چیزی که کننده کار است) تشکیل شدهاند.
Er spielt Fußball. .او فوتبال بازی میکند
Die Lehrerin kommt. .معلم میآید
Ein Hund bellt. .سگی پارس میکند
در این حالت اسم یا ضمیر Nominativ همراه با افعالی میآید که در فارسی به آنها افعال ربطی میگوییم؛ مانند افعال است، بود، شد، گشت. افعالی که در زبان آلمانی این حالت را دارند عبارتند از:
Heißen |
Bleiben |
Werden |
Scheinen |
Sein |
نامیده شدن |
ماندن |
شدن |
به نظر رسیدن |
هستن - بودن |
✔️ اگر این افعال بدون حرف اضافه (Präposition) به کار برده شوند، اسم به کار برده شده همیشه نقش فاعلی دارد.
📎هشدار:
اگر این افعال با یکی از کمیتهای ابعاد، وزن یا زمان به کار برده شوند اسم به کار رفته بعد از این افعال نقش مفعول مستقیم (Akkusativ) خواهد داشت.
سوال مورد نظر در این جملات به صورت چه مدت زمان؟ چقدر سنگین؟ ... است.
او یک ماه در بیمارستان میماند. |
Er Bleibt einen Monat im krankenhaus. |
او (فاعل) ....... der Nominativ |
Er |
یک ماه (مفعول مستقیم) ...... der Akkusativ |
einen Monat |
|
|
میز یک متر و هشتاد (سانت) طول دارد. |
Der Tisch ist einen Meter Achtzig lang. |
میز (فاعل) ....... der Nominativ |
Der Tisch |
1:80 (مفعول مستقیم)...... der Akkusativ |
einen Meter Achtzig |
|
Herr Schmitt ist unser Lehrer. .آقای اشمیت معلم ما است
Das Leben scheint ihr schwer und ohne ein morgen. .زندگی برای او دشوار و بدون فردا به نظر میرسد
Gisela wird keine Ärztin. .گلیزا دکتر نخواهد شد
Heute bleiben wir zu Hause. .امروز ما در خانه میمانیم
Das Kind heißt Martin. .آن کودک مارتین نام دارد
Das Buch ist teuer. .آن کتاب گران است
✔️ برای پیدا کردن فاعل در جمله آلمانی میتوان از دو کلمه پرسشی Wer و یا Was (چه کسی، چه چیزی) استفاده کرد.
ما امروز در خانه میمانیم. |
Heute bleiben wir zu Hause. |
چه کسی امروز در خانه میماند؟ |
Wer bleibt heute zu Hause? |
ما (فاعل) |
Wir |
|
|
آن کتاب گران است. |
Das Buch ist teuer. |
چه چیز گران است؟ |
Was ist teuer? |
کتاب (فاعل) |
Das Buch |
✔️ در واقع میتوان گفت برای سؤالی کردن جملات فاعلی از کلمه پرسشی Wer استفاده میشود.
ضمایر شخصی در حالت فاعلی
Personalpronomen im Nominative
در جملات برای تکرار نشدن اسم از ضمایر شخصی استفاده میکنیم. ضمایر شخصی در حالت نومیناتیو که جای فاعل مینشینند به صورت زیر است:
ضمایر شخصی در حالت فاعلی |
Personalpronomen im nominative |
من |
ich |
تو |
du |
او |
er, sie, es |
ما |
wir |
تو(ها) |
ihr |
شمای محترمانه، آنها |
Sie, sie |
مثال:
Jens hat ein neues Auto gekauft. .ینس یک ماشین جدید خریده است
Er fährt sehr schnell. .او خیلی سریع رانندگی میکند
Maria und du habt ein neues Auto gekuaft. .تو و ماریا یک ماشین جدید خریدهاید
Ihr fahrt sehr schnell. .شما (توها) خیلی سریع میرانید
Manuel und ich haben ein neues Auto gekauft. .من و مانوئل یک ماشین جدید خریدهایم
Wir fahren sehr schnell. .ما خیلی سریع میرانیم
ضمایر ملکی در حالت فاعلی
ضمایر ملکی |
Possessivpronomen |
ضمایر شخصی |
Personalpronomen |
مال من |
mein |
من |
ich |
مال تو |
dein |
تو |
du |
مال او |
sein |
او (مذکر-خنثی) |
er, es |
مال او |
ihr |
او (مؤنث) |
sie |
مال ما |
unser |
ما |
wir |
مال شماها |
euer |
تو (ها) |
ihr |
مال شمای محترمانه – مال آنها |
Ihr-ihr |
شمای محترمانه، آنها |
Sie , sie |
✔️ اگر بعد از ضمیر ملکی اسم مؤنث یا اسم جمع بیاید به انتهای آن e اضافه میشود.
مثال:
Dein Vater (der Vater) arbeit als Lehre. .پدر تو معلم است
Deine Mutter (die Mutter) arbeit auch als lehrerin. .مادرت نیز معلم است
Sein Kind (das Kind) ist klein. .بچه او (آن مرد) کوچک است
Seine Frau (die Frau) kommt. .همسر او (همسر آن مرد) میآید
Eure kinder (die Kinder) sind schön. .بچههای شماها زیبا هستند
Euer Opa (der Opa) ist sehr nett. .پدربزرگ شماها خیلی مهربان است
Unsere Autos (die Autos) fahren schnell. .ماشینهای ما سریع حرکت میکنند
Unser Haus (das Haus) ist groß. .خانه ما بزرگ است
آرتیکل ها در حالت فاعلی
بسته به این که اسم در چه حالت دستوری به کار میرود، تغییراتی در حرف تعریف معین (Bestimmter Artikel) یا نامعین (Unbestimmter Artikel) و یا صفات به کار برده شده همراه اسم به وجود میآید.
✔️ آرتیکل ها (شناس، ناشناس و آرتیکل منفی) در نقش فاعلی به صورت عادی و بدون تغییر به کار برده میشوند.
Die Eltern |
Das Kind |
Die Frau |
Der Mann |
Bestimmte Artikel |
Eltern |
Ein kind |
Eine Frau |
Ein Mann |
Unbestimmte Artikel |
Keine Eltern |
Kein kind |
Keine Frau |
Kein Mann |
Negativ Artikel |
مثال:
Der Tisch ist aus Holz. .میز از چوب ساخته شده است
Die Tasche ist sehr schön. .کیف زیباست
Ein Hund bellt. .سگی پارس میکند
Eine Katze ist weg. .گربهای گم شده است
Kein kind bleibt zu Hauze. .هیچ کودکی در خانه نمانده است
Keine Autos sind heute im Parkplatz. .امروز هیچ اتومبیلی در پارکینگ نیست
چه زمانی از Nominativ استفاده میکنیم؟
Nominativ به عنوان فاعل
Das Pferd ist weiß. .آن اسب سفید است
Der Mann schenkt der frau die blumen. .آن مرد گلها را به زن میدهد
Den Ball hat der Junge zum Geburtstag bekommen. .پسربچه توپ را برای تولدش گرفت
✔️ در اینجا فاعل همیشه Nominativ، بدون استثنا.
Nominativ به عنوان عبارت اخباری
در جملاتی که اطلاعاتی را درباره فاعل عنوان میکند، این اتفاق به همراه افعال Sein, Werden, Bleiben میافتد. عبارت اخباری فاعل (کننده کار) نیست بلکه خصوصیتی را به فاعل اختصاص میدهد.
Du bist ein guter Schüler. .تو دانشآموز خوبی هستی
Er ist der Beste! !او بهترین است
Du willst einmal ein Lehrer werden. .تو میخواهی روزی معلم بشوی
✔️ عبارت اخباری تنها در صورتی حالت فاعلی دارد که افعال Werden و یا Sein فعل اصلی جمله باشند.
ist فعل اصلی |
Er ist der Beste! |
ist فعل کمکی |
Er ist zu dem Mann gegangen. |
نکته: فاعل را از کجا تشخیص بدهیم؟
اغلب فاعل در ابتدای جمله نوشته میشود اما اگر موضوعی مهمتر باشد در ابتدای جمله قرار میگیرد و فاعل بعد از فعل ربط نوشته میشود.
Der Junge hat den Ball zum Geburtstag bekommen.
Den Ball hat der Junge zum Gebortstag bekommen.
خلاصه:
- Nominativ فاعل جمله را توصیف میکند.
- فرم اصلی جمله است.
- کلمات پرسشی مربوط به این جملات Wer و Was هستند.
جملات و افعال بدون فاعل
✔️ در جملات دستوری (Imperativ) از فاعل استفاده نمیکنیم، زیرا به کننده کار میگوییم که عملی را انجام دهد؛ بنابراین در جملات امری Nominativ نداریم.
Komm sofort nach Hause! !سریع بیا به خانه
✔️ در جملات مجهول غیرشخصی که به شخص خاصی اشاره ندارد میتوان جمله را بدون اسم یا فاعل ساخت.
Auf den Mann wurde geschossen. .مرد مورد اصابت گلوله قرار گرفت
✔️ آرتیکل های شناس (Bestimmte Artikel) اغلب برای تعیین جنسیت اسم در زبان آلمانی به کار میروند. این حروف تعریف (der-die-das) در حالتهای مختلف دستوری تغییر میکنند و توجه به این الگوهای تغییر بسیار مهم است. در اینجا به گروه دیگری از کلمات اشاره میکنیم که با معانی متفاوت به جای حروف تعریف استفاده میشوند.
Weiter Artikelwörter
این |
برای اشاره به شخص یا شیء خاص |
diese |
آن |
برای اشاره دور به شخص یا شیء خاص |
jene |
هر (هر کس – هر نفر) |
برای اشاره به هر یک از افراد یا اشیا یک گروه |
jede |
تعدادی |
برای اشاره به تعدادی اما نه چندان زیاد |
manche |
چنین |
برای اشاره به نمونهای از یک گروه |
solche |
کدام |
برای پرسش در مورد انتخاب نمونه |
welche |
◀️ به جدول زیر و تغییرات توجه کنید، استفاده از این آرتیکل ها در حالت Nominativ:
die |
das |
die |
der |
diese |
dieses |
diese |
dieser |
jede |
jedes |
jede |
jeder |
jene |
jenes |
jene |
jener |
manche |
manches |
manche |
mancher |
solche |
solches |
solche |
solcher |
welche |
welches |
welche |
welcher |
📖 تمرین
1- آرتیکل شناس مناسب را در جای خالی بنویسید:
- ............. Hund geht im Park spazieren.
- ............. Kind isst ein Vanilleeis.
- ............. Eltern singen ein Gutenachtlied für ihre kinder.
- ............. Vater arbeitet abends immer am Camputer.
- Vor dem Hause Steht ............. Lebensbaum von Claudia.
- ............. vielen kinder spielen im Garten.
- ............. Essen steht schon auf dem Tisch.
-
2- در جای خالی ابتدا آرتیکل ناشناس (umbestimmten) و سپس آرتیکل شناس (bestimmten) مناسب را بنویسید: (تمرین از کتاب Daf Kompakt)
- Am Donnerstagabend kommt ............. Actionfilm. ............. Film ist intressant.
- Im Stadtpark ist ............. konzert. ............. konyert ist am Abend.
- Im ClaraßYetkinßPark ............. Band. ............. Band heißt "Die Prinzen".
- Im Stadtmuseum ist ............. Ausstellung. ............. Ausstellung ist über Afrika.
- In der Ausstellung sind ............. Fotos. ............. Fotos zeigen Menschen, Tiere und Natur.
- Im Museum gibt es ............. Restaurant. ............. Restaurant ist sehr gut.
☑️ پاسخ سوال 1:
- Der Hund geht im Park spazieren.
- Das Kind isst ein Vanilleeis.
- Die Eltern singen ein Gutenachtlied für ihre kinder.
- Der Vater arbeitet abends immer am Camputer.
- Vor dem Hause Steht der Lebensbaum von Claudia.
- Die vielen kinder spielen im Garten.
- Das Essen steht schon auf dem Tisch.
☑️ پاسخ سوال 2:
- Am Donnerstagabend kommt ein Actionfilm. Der Film ist intressant.
- Im Stadtpark ist ein konzert. Das konzert ist am Abend.
- Im Clara-Zetkin-Park spielt ein Band. Das Band heißt "Die Prinzen".
- Im Stadtmuseum ist eine Ausstellung. Die Ausstellung ist über Afrika.
- In der Ausstellung sind X Fotos. Die Fotos zeigen Menschen, Tiere und Natur.
- Im Museum gibt es ein Restaurant. Das Restaurant ist sehr gut.