مرکز سلامت محیط و کار در راستای وظایف خود و حفظ سلامت شاغلین اقدام به تدوین رراهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا در محیط کار نموده است که اجرای آن در کلیه کارگاه‌ها اعم از صنایع دارای تشکیلات بهداشت حرفه‌ای ایستگاه بهگر، خانه بهداشت‌کارگری و مرکز بهداشت‌کار (برای کارفرمایان، صاحبان صنایع و کارگران الزامی می‌باشد توصیه‌ها برای بخش نگهداری و توزیع مواد غذایی) رستوران کارگاه‌ها
قسمت اول فیلم (ادامه در مقاله اضطراب ناشی از ویروس کرونا)
- نصب تابلوهای آموزشی پیشگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی به تعداد کافی در محل
- نصب دستور عمل شستن دست‌ها برای پیشگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی به تعداد کافی در محل سرو مواد غذایی و سرویس‌های بهداشتی
- وجود مواد شوینده، گندزدا، امکانات و تجهیزات نظافت به مقدار کافی و لازم در محل
- استفاده از هواکش و سیستم تهویه مناسب در آشپزخانه و رستوران و سرویس‌های بهداشتی
- ممانعت از ادامه فعالیت پرسنل بیمار و مشکوک به بیماری‌های تنفسی
- استفاده از پرسنل مخصوص به‌عنوان مسئول نظافت و استفاده از ماسک، دستکش، چکمه و لباس کار در هنگام نظافت
- نظافت و گندزدایی دستگیره‌های در نرده پله‌ها و سرویس‌های بهداشتی به‌صورت مستمر و سایر سطوح مانند کف
اتاق‌ها، راهروها، سالن‌های بخش تولید و...
- جداسازی سطل دستمال‌ها، وسایل نظافت و گندزدایی سرویس‌های بهداشتی از وسایل مکان‌های دیگر از جمله آبخوری
- جمع‌آوری دستمال کاغذی‌های استفاده شده و همچنین وسایل یک بار مصرف نظافت در کیسه‌های پلاستیکی محکم و سطل‌های درب دار پدالی و دفع آن‌ها در آخر هر نوبت کاری توسط مسئول نظافت همان شیفت
- مجزا بودن کلیه لوازم مورد استفاده بهداشتی برای هر فرد مقیم و پرسنل
- استفاده از چادر نماز، مهر و سجاده شخصی در نمازخانه
- شستشو، نظافت و گندزدایی مستمر سرویس‌های بهداشتی
نظافت، شستشو و گندزدائی تمام سطوح سرویس‌های بهداشتی بعد از هر شیفت به‌طور مرتب
- وجود سیستم لوله‌کشی صابون مایع و یا حداقل ظرف همراه با مایع دستشویی در محل سرویس‌های بهداشتی
- شستشو و گندزدایی مستمر کلیه قسمت‌های آشپزخانه و یا محل‌های جانبی
- آموزش‌های لازم به پرسنل آشپزخانه و سایر پرسنل
- آموزش، نحوه شستن دست‌ها برای پیشگیری از انتقال ویروس به پرسنل آشپزخانه و سایر پرسنل
- سرو نمک، فلفل، سماق و آب خوردن در بوفه، آبدارخانه، یا آشپزخانه و سالن پذیرایی دربسته بندی‌های یکبار مصرف و یا در غیر این صورت گندزدایی مناسب ظروف حاوی آن‌ها
. رعایت مسائل بهداشت فردی
- پرهیز از دست دادن با یکدیگر به دلیل مسائل بهداشتی استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه یا سرفه کردن و شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون
- استفاده از شوینده‌های با پایه الکل بدون نیاز به آب توصیه می‌شود.
- استفاده از هواکش و باز گذاشتن درها و در صورت امکان پنجره‌ها
نکات مهم در زمان نظافت و گندزدایی
- گندزدایی در پایان هر شیفت کار و در میانه شیفت انجام گردد
- نظافت سطوح دارای تماس مشترک شامل: میله‌های افقی و عمودی، دستگیره‌ها، پشتی صندلی‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی با کمک مواد شوینده و سپس توسط ماده گندزدای مایع الکلی بر پایه کواترنر آمونیوم و با کمک دستمال تمیز دیگری گندزدایی انجام گردد.
- هنگام گندزدایی و نظافت، کارگاه باید خالی از کارگران بوده و درها و پنجره‌ها باز گذاشته شوند و هواکش جهت تهویه بهتر هوا نیز روشن باشد.
- دو مرحله نظافت و گندزدایی جدا از یکدیگر بوده و نباید هیچ‌گونه اختلاطی بین شوینده و گندزدا انجام گیرد.
- محلول گندزدا باید روزانه تهیه و استفاده شود.
- گندزدا باید با آب سرد یا معمولی تهیه گردد.
فرد / افراد مسئول نظافت در هنگام نظافت باید از وسایل حفاظت فردی شامل ماسک، دستکش و لباس کار مناسب و مقاوم در برابر خوردگی آب‌ژاول استفاده نمایند.
- لازم است در حین کار با ترکیبات گندزدای پایه کلره از جریان مناسب هوا در محل گندزدائی استفاده کرد تا انتشار ترکیبات کلر در فضای بسته باعث مسمومیت افراد نگردد.
- در حین کار با ترکیبات کلر و اسیدی لازم است از ماسک‌های تنفسی تمام صورت و با کارتریج مناسب برای گاز و بخارهای اسیدی استفاده شود.
- در حین کاربرد مواد شیمیائی لازم است از دستکش و لباس مقاوم در برابر خوردگی اسیدی استفاده شود.
- ماده مناسب برای گندزدائی (بر پایه آب، الکل و یا هیپوکلریت سدیم 1 درصد) می‌باشد.
- یک واحد آب‌ژاول (ماده سفیدکننده تجارتی با غلظت)% 5 را به 5 واحد آب سرد و معمولی در ظرفی درب دار و ترجیحاً پلاستیکی اضافه نمایید.
یادآور می‌شود محلولی که به این ترتیب تهیه می‌شود لازم است در ظرف درب بسته‌ای نگهداری شده و حداکثر زمان ماندگاری و قابل استفاده بودن برای عملیات گندزدائی 24 ساعت در نظر گرفته شده است. به جهت افزایش کارآمدی ماده گندزدای درست شده، تازه مصرف کردن آن در اولویت می‌باشد.
- برای نظافت سطوح در کارگاه‌ها لازم است 2 دستمال مجزا پیش بینی شود و پس از هر بار نظافت دستمال‌ها حتماً شسته و گندزدائی شوند تا برای نوبت بعدی استفاده آماده گردند.
- جهت زدودن و کاهش بار آلودگی سطوح از عامل بیماری‌زا، ابتدا سطوح با دستمال مرطوب و آغشته به مواد شوینده نظافت می‌گردد.
- گندزدائی توسط دستمالی جداگانه که با محلول گندزدا مرطوب و خیس شده، برای سطوح انجام می‌شود.
- در این قسمت دستمال در سطل یا ظرفی که محتوی محلول گندزدا است غوطه‌ور شده پس از فشردن و زدودن محلول اضافی بر روی کلیه سطوحی که تماس مشترک برای آن‌ها وجود دارد کشیده می‌شود.
- در نظر داشته باشید که رطوبت ناشی از آغشته شدن سطوح میله‌ها، دستگیره‌ها و سایر سطوح)
به مواد گندزدا باید در معرض هوا خشک شده و از خشک کردن سطوح با وسایل و یا دستمال دیگر خودداری نمایید.
- مدت زمان حدود 10 دقیقه ماندگاری برای اثربخشی مواد گندزدا بر روی سطوح پیش بینی می‌شود.
لازم است نظافت را از یک نقطه آغاز و در طرف یا نقطه مقابل به پایان برسد.
- دستمال‌ها و وسایلی که برای نظافت کارگاه‌ها استفاده می‌شود باید از وسایلی که برای شستشو و نظافت سرویس‌های بهداشتی بکار می‌رود جدا بوده و در هیچ شرایطی مشترکاً استفاده نگردد.
- محل نگهداری مواد شوینده و گندزدا، لباس و وسایل حفاظتی مربوطه باید پیش بینی شده و کارفرمایان موظف به تأمین نیازهای مرتبط با این فعالیت‌ها در خطوط تولید می‌باشند.
- لازم است همواره در کارگاه جعبه کمک‌های اولیه مشتمل بر حداقل موارد ذیل باشد: یک جفت دستکش یکبار مصرف، ماده چشم شوی، یک شیشه ماده ضد عفونی کننده پوست و محل جراحت، ماده شوینده نظیر صابون و ترجیحاً صابون مایع یا صابون با پایه الکی بدون نیاز به شستشو با آب، چهار عدد گاز استریل، یک رول باند، یک پماد سوختگی، یک عدد قیچی، پنبه به مقدار کافی و ده عدد چسب زخم.
نکات مهم در حفظ و مراقبت از سلامت شاغلین
- در صورت بروز هرگونه علائم شبیه سرماخوردگی‌های فصلی در شاغلین مانند تب بالای 38 درجه سلسیوس، سرفه و گلودرد و سایر علائم تنفسی و تنگی نفس بلافاصله از ادامه کار خودداری نموده و به مراکز بهداشتی درمانی جهت طی دوره درمان و مراقبت‌های لازم ارجاع گردد.
- شروع بکار افراد فوق الذکر فقط با ارائه گواهی سلامت و تائید مرکز بهداشتی درمانی امکان‌پذیر خواهد بود. لازم است هماهنگی‌های لازم با کارفرما در طول مدت غیبت از کار فراهم شده و جایگزینی برای وی تا انتهای دوره درمان پیش بینی شود. در این شرایط می‌بایست حقوق و مزایای کامل فرد بیمار طبق مقررات سازمانی پرداخت و امنیت شغلی فرد درزمان ترک خدمت حفظ گردد.
- به جهت حفظ سلامت شاغلین و پیشگیری از ابتلا این افراد به کرونا ویروس، کارفرما موظف است حداقل به ازاء هر شیفت 2 ماسک تنفسی یکبار مصرف از نوعN95 در اختیار قرار داده و افراد فوق الاشاره ملزم به استفاده از آن می‌باشند.
- لازم است رانندگان خودروها که در تماس مستمر با بیمار هستند در هر رفت و برگشت سیر خود در محل مبدأ و مقصد اقدام به شستشوی دست مطابق با دستور عمل پیش گفت، نمایند.
- تا برطرف شدن شرایط ویژه و مراقبت از عوامل محیطی و کاهش بار آلودگی کرونا ویروس کلیه خودروها پوشش شیشه و پرده پنجره‌های خود را باز نموده و با این کار باعث کاهش سطوح آلودگی در خودروها شوند.
فعالیت‌های آموزشی
راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا در محیط کار و مراکز آموزشی
- نصب تابلوهای توصیه‌ای و آموزشی برای به‌کارگیری تمهیدات لازم در جهت مقابله با شیوع کرونا ویروس در کارگاه
- برگزاری کلاس‌های آموزشی برای کارگران و کارفرمایان به‌صورت گروهی یا چهره به چهره
- نصب پوسترهای هشدار دهنده در خصوص چگونگی انتقال بیماری کرونا
- تهیه و پخش بروشورهای آموزشی نحوه شست شوی دست‌ها و بهداشت فردی نکات کلیدی
- لازم است در کارگاه‌ها سطل‌های درب دار پدالی پیش بینی شود و به کارگران آموزش داده شود که موظف به امحاء دستمال‌های کاغذی مصرف شده در این محل‌ها باشند
- تخلیه سطل‌های زباله توسط افراد مسئول نظافت در بخش مربوطه بوده و تخلیه آن در کیسه‌های پلاستیکی محکم در آخر هر شیفت صورت گرفته و وسایل طبق مقررات پیش گفت نظافت و گندزدائی گردد.
- صحت انجام مراحل و فعالیت‌های کنترل و مراقبت محیطی بر عهده سرپرستان کارگاه بوده و به جهت شرایط ویژه و خطر شیوع بیماری کرونا ویروس کلیه مراحل ارائه شده در این راهنما تا رفع بحران و استقرار شرایط عادی برای کلیه کارگاه‌ها و کارفرمایان لازم الاجرا می‌باشد.
تأیید کنندگان:
مهندس فاضله کتایون ومدیری رییس گروه عوامل فیزیکی و ارگونومی - دکتر یحیی خسروی معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار - دکتر احمد جنیدی جعفری رئیس مرکز سلامت محیط و کار
تهیه کننده:
گروه عوامل فیزیکی و ارگونومی
بهمن 1398 – نسخه اول