امروز در ادامه سری مقالات مخصوص والدین، آموزش پوشیدن لباس کودکان را برای شما منتشر کرده ایم پس با ما در ادامه همراه باشید. عجله‌ی صبحگاهی کاملاً طبیعی است، انتظار داشتید پنج دقیقه پیش بیرون از خانه باشید اما کودک شما هنوز در حال پوشیدن جوراب‌هایش است.
تعجبی ندارد که سریع‌ترین و راحت‌ترین کار، این بود که خودتان لباس‌هایش را می‌پوشیدید؛ اما کودک شما نیاز دارد که لباس پوشیدن را یاد بگیرد. چرا آموزش لباس پوشیدن به کودکان از اهمیت خاصی برخوردار است؟ توانائی لباس پوشیدن، به او اعتماد به نفس، استقلال و احساس موفقیت می‌دهد و زمانی که کودکتان به این توانائی، دست می‌یابد یکی از کارهای صبحگاهی شما کم می‌شود.
مترجم: رؤیا کریمی جنابی
این مهارت چیزی بیش از پوشیدن یا درآوردن لباس است. این مهارت به کودک شما کمک می‌کند که در خیلی از مهارت‌های دیگر هم پیشرفت کند، مهارت‌هایی نظیر:
- مهارت‌های حرکتی ساده مثل یادگیری بستن دگمه‌ها و زیپ‌ها
- مهارت‌های حرکتی پیچیده مثل ایستادن روی یک پا و پوشیدن شلوار
- مهارت‌های شناختی مثل به خاطر آوردن این که کدام قسمت از لباس‌ها را باید اول بپوشد و این کار باعث ایجاد صبر و تحمل و توجه به اتمام یک وظیفه می‌شود.
- مهارت‌های زبانی مثل یادگیری نام انواع لباس‌ها، رنگ‌ها و اندازه‌ها
- مهارت‌های آگاهی از زمان و مکان مثل یادگیری چگونه لباس پوشیدن برای موقعیت‌های خاص و شرایط آب و هوائی خاص.
آموزش لباس پوشیدن به کودکتان:
مقدمات
برای آموزش لباس پوشیدن به کودکان، به صبر، پشتکار و تمرین شما و فرزندتان، نیازاست. بایستی کارهای لازم برای لباس پوشیدن را بدانیم، مثل:
• انتخاب صحیح لباس برای آن ساعت از روز، برای آن آب و هوا و کاری که می‌خواهید در آن روز انجام دهید، مثلاً یک دامن باله مناسب پیاده‌روی در یک بوته‌زار نیست!
• تصمیم درباره این که چه بپوشیم مثلاً تی‌شرتی که عکس دایناسور دارد را بپوشیم یا آن که عکس کامیون دارد؟
• پوشیدن و درآوردن لباس‌ها و کفش‌ها
• بستن دگمه‌ها و زیپ‌ها، پوشیدن یقه و کمربند راحت، درست پوشیدن جوراب‌ها
آغاز آموزش لباس پوشیدن
اغلب بچه‌های کوچک با پوشیدن چیزهایی که به سادگی می‌توان آن‌ها را از تن درآورد مثل جوراب کفش یا کلاه، یادگیری نحوه‌ی لباس پوشیدن را آغاز می‌کنند. بعضی اوقات، سعی می‌کنند که آن‌ها را دوباره بپوشند. شما می‌توانید با نام بردن از تکه‌های مختلف لباس‌هایی که کودکتان از تن درآورده است و نام قسمت‌هایی از بدن که این لباس‌ها دربرمی گیرند، یادگیری ابتدائی را پایه‌ریزی کنید. می‌توانید این کار را برای فرزند کم سن و سال خود این‌طور آغاز کنید که تعداد محدودی لباس به او بدهید تا بپوشد و همزمان نام آن‌ها را هم بگوئید. زمانی که تصمیم گرفتید که واقعاً کودکتان باید این مهارت را بیاموزد، لازم است که بعضی از لباس‌ها را در دسترس داشته باشید، ممکن است این لباس‌ها شامل:
- شلوارهای کمرکش – این شلوارها هم برای کودکی که توالت رفتن را یاد می‌گیرد مناسب است و هم برای کودکانی که نمی‌توانند از زیپ و دگمه استفاده کنند.
- لباس‌های دارای زیپ چسب یا دارای دگمه‌های بزرگ با جا دگمه‌های بزرگ.
- پلیور، تی‌شرت و لباس زیرهایی که در قسمت جلو تصویر یا طرح دارند- این‌ها به کودک شما کمک می‌کند تا قسمت جلو و عقب لباس را تشخیص دهد.
- لباس‌هایی که کودکتان بتواند به راحتی و سادگی در آن‌ها تکان بخورد.
لباس پوشیدن، مرحله به مرحله
تقسیم کردن هر مرحله به مراحل کوچکتر
لباس پوشیدن می‌تواند مراحل زیادی داشته باشد و اگر آن را به مراحل کوچکتر تقسیم کنیم، می‌تواند مفید باشد. برای آموزش لباس پوشیدن به کودکان
می‌توانید مراحل شلوارک پوشیدن را به بخش‌های زیر تقسیم کنید:
- شلوارک را درست مقابل خود قرار دادن
- کمر شلوارک را محکم گرفتن
- فشار دادن پاها در پاچه‌ی شلوارک در حالی که شلوار توی دست او قرار دارد
- بالا کشیدن شلوارک
صحبت کردن با کودکتان در حین انجام هر مرحله به او اجازه می‌دهد که بفهمد چه کاری را باید انجام دهد و او را در این پروسه، سهیم می‌کند. در مراحل ابتدائی، استفاده از کلمات یا عبارات ساده، مناسب است: مثلاً بلوزتو بپوش؛ اما وقتی زبان کودک شما پیشرفت کرد می‌توانید چیزهای بیشتری بگوئید مثلاً دستت را ببر تو آستینت.
آموزش مراحل از آخر به اول
یکی از راه‌های خوبی که می‌توانید با آن لباس پوشیدن را به کودک خود آموزش دهید تقسیم مراحل لباس پوشیدن به مراحل کوچکتر و آموزش آخرین مرحله در ابتدا است. هنگامی که او آخرین مرحله را یاد گرفت، دومین مرحله از آخر را به او یاد دهید و سپس سومین مرحله از آخر و بقیه‌ی مراحل را آموزش دهید.
مثلاً وقتی شلوارکش را تنش می‌کنید، می‌توانید کمک کنید تا شلوارک را درست مقابلش بگیرید و کمر شلوارک را محکم در دست بگیرید و کمک کنید تا پاهایش را درون پاچه‌های شلوارک خود قرار دهد. در آخر به او یاد دهید که مرحله‌ی آخر را خودش انجام دهد – یعنی شلوار را خودش تا کمرش بالا بکشد. می‌توانید این مراحل رو به عقب را تا وقتی که کودکتان بیاموزد که به تنهائی شلوار خود را بپوشد، ادامه دهید.
امتیاز بزرگ این کار این است که اغلب بهترین مشوق برای انجام یک کار، تمام کردن آن کار است؛ و هنگامی که کودک شما بر آخرین مرحله تسلط می‌یابد خیلی زودتر به پاداش تمام کردن کار، دست می‌یابد. وقتی تقریباً یاد گرفت که لباس‌هایش را خودش بپوشد (معمولاً از سن سه‌سالگی و بیش از سه‌سالگی)، می‌توانید با سوال کردن از او بفهمید که آیا مراحل را می‌داند؟ مثلاً اولین کاری که باید برای پوشیدن لباست انجام دهی چیست؟ اگر به یاد نمی‌آورد، می‌توانید به او کمک کنید تا یادش بیاید.
اگر کودک شما مشکل دارد، می‌توانید به او کمک کنید؛ اما به او فرصت دهید که خودش انجام دهد و وقتی تلاش می‌کند او را تشویق کنید. وقتی بتواند آن را انجام دهد واقعاً باعث تقویت اعتماد به نفس او خواهد شد. فقط زمانی به او کمک کنید که واقعاً نیاز به کمک شما داشته باشد.
راهکارهای یادگیری لباس پوشیدن
اگر می‌توانید مثبت و حمایت کننده باشید، کودک شما بیشتر همکاری می‌کند. پس نیاز به جایزه‌های زیادی هست، حتی اگر شلوارش را برعکس پوشید. در اینجا راهکارهایی عملی برای کمک به شما ارائه می‌دهیم:
به کودک خود زمان بدهید
سعی کنید مدت زمانی منطقی برای پوشیدن لباس برای او در نظر بگیرید. اگر کودک شما برای لباس پوشیدن به بیست دقیقه زمان نیاز دارد، سعی نکنید آن را در ده دقیقه انجام دهید. اگر صبح‌ها برای بیرون رفتن از خانه عجله دارید بهتر است لباس‌ها را همراه با کودکتان شب قبل آماده کنید. تمرین لباس پوشیدن را زمانی انجام دهید که خودتان و کودکتان عجله ندارید. وقتی عجله دارید، بگذارید کودکتان کارهای ساده را انجام دهد و در کارهای سخت به او کمک کنید.
لباس‌های مناسبی انتخاب کنید
بگذارید کودکتان چند انتخاب داشته باشد مثلاً بگذارید بین دو تی‌شرت یکی را انتخاب کند. کودکان بزرگتر ممکن است بتوانند خودشان لباسشان را انتخاب کنند. وقتی لباس‌های کودک را انتخاب می‌کنید در مورد آب و هوا با او صحبت کنید.
از او بپرسید که هوا سرد یا گرم، بارانی یا آفتابی است؟ به کودک خود تفاوت بین لباس کثیف و تمیز را یاد دهید. مثلاً لباس کثیف را در سبد رخت چرک قرار می‌دهیم و تا زمانی که شسته بشوند و درون کشو قرار گیرند، دوباره آن‌ها را نمی‌پوشیم. می‌توانید راهنمایی‌های کوچکی بکنید، مثل این که هر روز باید لباس زیر و جوراب تمیز بپوشیم.
کار را ساده‌تر کنید
برای آموزش لباس پوشیدن به کودکان بگذارید کودکتان بنشیند. برای بعضی از بچه‌ها ممکن است نشستن روی زمین، ساده‌تر از نشستن روی صندلی یا تخت باشد. لباس‌ها را در کمدها و کشوهایی بگذارید که کودک بتواند به راحتی به آن دسترسی داشته باشد.
روی کشوها برچسب‌هایی از کلمات یا تصاویر چیزهایی که در آن کشو است، بچسبانید. از لباس‌هایی استفاده کنید که در جلو و عقب نشانه دارند. مثلاً در جلو تصویر دارند و در پشت‌هم مارک دارند.
اول لباس درآوردن را که ساده‌تر است آموزش دهید. چون لباس پوشیدن به هماهنگی و برنامه‌ریزی و آگاهی بیشتری نیاز دارد. وقتی کودکتان قادر به درآوردن لباس‌هایش باشد، اعتماد به نفسش بالا می‌رود.
بستن بند کفش، مهارتی است که بسیاری از کودکان پنج ساله هم هنوز در حال یادگیری آن هستند. بهتر است به عنوان یکی از کارهای آمادگی برای مدرسه رفتن، بستن بند کفش را به او آموزش دهید. دستورالعمل خلاصه‌ی ما برای بستن بند کفش‌ها، مراحل ساده‌ای را برای آموزش این مهارت به کودکتان در اختیار شما قرار می‌دهد.