به عنوان معلم، بارها تلاش کرده‌ایم، کلاسی داشته باشیم که دانش آموزان در آن کلاس به اشکال مختلف به زبانی با کیفیت بالا دسترسی داشته باشند. با آن‌که فراگیری زبان و استفاده از آن، هسته‌ی اصلی خواندن، نوشتن و مکالمه‌ای است که از دانش آموزان خود انتظار داریم، اما این کافی نیست که دانش آموزان فقط مشاهده کنندگان منفعل زبانی باشند که روی تابلوهای واژگان روی دیوار می‌بینند و یا هنگام روخوانی با صدای بلند در کلاس می‌شنوند. کلاسی که غنی از کاربرد زبان است لایه‌های زیادی دارد و به اعتقاد من کلید هر یک از آن‌ها، مشارکت دانش آموزان است. اگر هدف شما، ایجاد محیطی غنی از کاربرد زبان است، دست‌یابی دانش آموزان به زبان باید معنادار، هدفمند، مکرر و سرگرم‌کننده باشد؛ یعنی دانش آموزان باید به‌طور مستقیم در کلاس، مشارکتی فعالانه داشته باشند.
نویسنده: Jina Kanil
مترجم: رؤیا کریمی جنابی
1. هرروز با صدای بلند روخوانی کنید
روخوانی با صدای بلند و مکالماتی که پس از آن در کلاس انجام می‌شود به معلم این فرصت را می‌دهد که به دانش آموزان خود کمک کند تا دایره‌ی لغات خودشان را افزایش دهند و همچنین کمک می‌کند تا دانش آموزان بتوانند در بحث‌ها شرکت کنند و در کاربرد زبان روان شوند. من تعمداً کتاب‌هایی را برای خواندن در کلاس انتخاب می‌کنم که در سطحی بالاتر از فهم دانش آموزانم است. با این کار می‌خواهم زبانی را در دسترس آن‌ها قرار دهم که خودشان به‌تنهایی قادر به خواندن و فهم آن نباشند. در هنگام خواندن کتاب، اغلب برای بحث درباره‌ی هنر نویسنده یا یک واژه‌ی بخصوص که نویسنده در کتابش به کار برده است، دست از خواندن می‌کشم.
اگر فکر کنم، واژه‌ای که تازه خوانده‌ام، برای اکثر دانش آموزان نا آشنا است، معانی بیشتر و آشناتری برای آن ارائه می‌دهم. از هر کتابی که می‌خوانم، واژگانی را انتخاب می‌کنم که برای تابلوی واژگان ادبی کلاسمان مناسب باشد. این واژه‌ها بارها و بارها در نوشته‌ها و همچنین مکالمات دانش آموزان به کار می‌روند. مثلاً بعد از خواندن کتاب " جیمز و هلوی غول پیکر"، واژه‌هایی مثل " دوزخ "، " هرج و مرج " و " شگفت‌آور"، بخشی از واژگانی شده است که مورد استفاده‌ی دانش آموزان قرار می‌گیرد. معمولاً از کتاب‌هایی که می‌خوانم، چندین جلد اضافه تهیه می‌کنم. این کتاب‌ها در کتابخانه‌ی کلاس، بیش از سایر کتاب‌ها استفاده می‌شوند. دانش آموزان همان قدر که دوست دارند این کتاب‌ها را به‌صورت انفرادی بخوانند، به همان اندازه هم علاقه‌مندند که این کتاب‌ها را همراه با من بخوانند.
2. از تابلوی واژگان استفاده کنید
تابلوی واژگان، یکی از اجزای کلیدی محیط غنی از کاربرد زبان است. این تابلوها به عنوان مراجع تصویری که همیشه در دسترس دانش آموزان من هستند، استفاده می‌شوند. تحقیقی که توسط " روبرت مارزانو" (2004)، انجام شده است، نشان می‌دهد: ". هنگامی که در آموزش واژگان، بر روی واژه‌های بخصوصی از متن خوانده‌شده تأکید می‌کنیم که دارای اهمیت هستند، درک مطلب دانش آموزان، 33% نسبت به زمانی که تأکید بر واژه‌هایی است که مصطلح‌تر هستند، افزایش می‌یابد "؛ بنابراین تابلوی واژگان من که در طول سال‌ها، درست شده است، شامل واژگانی است که هرکدام در مورد یک موضوع خاص می‌باشند.
برای مشارکت دانش آموزان، به آن‌ها اجازه می‌دهم که خودشان واژه‌هایی را برای تابلوی واژگان انتخاب کنند. بعضی اوقات این واژه‌ها را از بحث‌های گروهی در کلاس انتخاب می‌کنم اما اغلب اوقات، دانش آموزان کلاس سوم، این واژگان را خودشان روی تابلو می‌نویسند، یا با یک کاغذ یادداشت برچسب دار به تابلوی واژگان می‌چسبانند. ماهی یک بار واژه‌های جدید را تایپ و پرینت می‌کنم. اغلب برای آن‌که دانش آموزان بین واژه‌ها و مفاهیم آن‌ها، ارتباط معناداری پیدا کنند، تصاویری کوچک و یا نشانه‌هایی را به واژگان، اضافه می‌کنم.
3. از جداول دیگر هم استفاده کنید
درست مانند تابلوی واژگان، جداول پشتیبان هم به عنوان یک مرجع تصویری از مفاهیم آموزش داده شده، به کار برده می‌شوند. همچنین به عنوان یادآور تصویری مفاهیم و راهنمای یادگیری هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این جداول به دانش آموزان من کمک می‌کنند تا بین آموخته‌های قبلی خود، ارتباط برقرار سازند و برای آموخته‌های جدید هم مانند یک ستون نگه‌دارنده، عمل می‌کند. باید اقرار کنم که بیشتر جداول من مرتب و زیبا نیستند. آن‌ها کارهای درهم و برهمی هستند که نتیجه‌ی تلاش تدریجی من و شاگردانم هستند. پس از مدتی، در صورتی که تشخیص بدهم، جدولی توسط دانش آموزان خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد (بخواهم آن را در این وبلاگ نشان دهم!)، یک کپی از آن تهیه می‌کنم به‌گونه‌ای که کمی تمیزتر باشد. برای آن‌که بفهمید چرا جداول، یکی از اجزای ضروری محیطی هستند که غنی از کاربرد زبان است (چرا داشتن یک جدول درهم و برهم خوب است!)، پست " آلیس زیمرمان " تحت عنوان " جداول پشتیبان " را مطالعه کنید.
4. ایجاد یک کتابخانه‌ی کلاسی قابل تغییر
بر اساس استانداردهای آموزشی ذکر شده در این وبلاگ، باید بین استفاده از کتاب‌های داستانی و کتاب‌های غیرداستانی، نوعی تعادل برقرار باشد. اگرچه این ژانرها، می‌توانند در اشکال بسیار مختلفی ارائه شوند. کتابخانه‌ی کلاسی خود را با تعداد زیادی از کتاب‌های تصویری، مجلات، داستان‌های مصور و هرآنچه که می‌توانید در سطوح مختلف به دست بیاورید، پرکنید. هرچه کتاب‌های بیشتری در اختیار دانش آموزان باشد، به همان اندازه بیشتر کتاب می‌خوانند و بنابراین مقدار زبانی که در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد، افزایش می‌یابد.
پست سال گذشته‌ی من را در مورد این‌که چگونه توانستم تغییر کاملی ایجاد کنم که دانش آموزانم خودشان بتوانند کتاب‌ها را انتخاب و استفاده کنند را مطالعه کنید. برای آن‌که برای سازماندهی کتابخانه‌ی کلاسی خود ایده بگیرید، می‌توانید به پست " زیمر مان " تحت عنوان " سازماندهی کتابخانه‌ی کلاس من " مراجعه کنید و همچنین می‌توانید به پست سال گذشته‌ی من هم با عنوان " راه حل‌هایی ساده برای سازماندهی کتابخانه‌ی کلاسی " مراجعه کنید.
5. در هنگام خواندن در جستجوی زبانی شگفت‌انگیز باشید
در طول کارگاه‌های خواندن، اغلب از متونی که نصیحت وار هستند، استفاده می‌کنم و به روش‌های متفاوتی که نویسنده در نوشتن متن از زبان استفاده کرده است، اشاره می‌کنم. هنگامی که بلافاصله پس از خواندن متن، دانش آموزان باید به‌طور مستقل به خواندن ادامه دهند، از آن‌ها می‌خواهم مثال‌هایی زبانی مشابه آنچه در کلاس مطرح شد را پیدا کنند و در یادداشت‌های برچسب دار بنویسند. باید هر عبارت یا جمله‌ای که به نظرشان شگفت‌انگیز می‌آید را سریع یادداشت کنند. سپس این جملات و عبارات را به مقوله‌های زبانی دسته‌بندی می‌کنیم به‌گونه‌ای که جزئیات کامل بیان شود و به راحتی بتوان آن‌ها را به تصویر کشید یا تشبیه و استعاره را در آن‌ها پیدا کرد. با این کار دانش آموزان توجه بیشتری به جزئیات داستان می‌کنند که سبب تقویت درک مطلب و آگاهی از هنر نویسنده می‌شود.
6. در مکان‌های غیر قابل پیش‌بینی از زبان استفاده کنید
در محیط غنی از کاربرد زبان، در دسترس قرار دادن زبان به‌طور نظام‌مند و مکرر حائز اهمیت است. مدرسه ما به اهمیت دسترسی مکرر دانش آموزان به زبان نه‌تنها در کلاس بلکه در هر مکانی! ایمان دارد. کل مدرسه‌ی ما نمونه‌ای است از مکانی که زبان به‌طور غیرقابل پیش‌بینی، در دسترس دانش آموزان است. چون در مدرسه‌ی پانصدنفره‌ی ما نزدیک به سی زبان مختلف به عنوان زبان اول صحبت می‌شود، می‌توانید اغلب کلماتی را پیدا کنید که برای کمک به فراگیران زبان انگلیسی و دانش آموزان در حال پیشرفت ما در خواندن، نوشته شده‌اند. در سردر هر کلاسی در ساختمان ما، مشخصاتی که در تلاش هستیم تا دانش آموزانمان رفته رفته به آن‌ها دست پیدا کنند نوشته شده است.
هرکدام از ما یک تعریف شخصی از وضعیت خود داریم که آن را نوشته و قاب کرده بیرون در کلاس خود نصب کرده‌ایم. نیازی نیست که کلماتی که استفاده می‌کنید را دانش آموزان دبستانی بلد باشند و استفاده کنند. چون هر روز به این کلمات نگاه می‌کنند و این واژه‌ها تبدیل به بخشی از واژگان زبان روزمره‌ی آن‌ها می‌شوند. کمیته‌ی خواندن مدرسه‌ی ما هرماه واژه‌هایی را که دانش آموزان در مکان‌های غیرقابل پیش‌بینی مثل توالت، روی میزها، در راه روها و در صف غذا یا غیره پیدا کرده‌اند را انتخاب می‌کند. لغات منتخب با معانی‌شان مدام دوره می‌شوند و دانش آموزان با اشتیاق منتظر نوبت بعدی در ماه آینده خواهند بود.
7. استفاده از زبان شگفت‌انگیز در نوشتن را تشویق کنید
در طول سال‌ها بیشتر اوقات به دانش آموزان خود گفته‌ام از زبان توصیفی در نوشتار خود استفاده کنند. زمانی که من همان تأثیر را روی دانش آموزانم داشتم که معلم شارلی براون داشت. امروزه من به دانش آموزانم نشان می‌دهم که یک زبان ارزشمند چیست. البته که به دانش آموزانم یاد می‌دهم که آن‌ها هم از متن‌های نمونه مثل من استفاده کنند. ما حتی جدولی در زمان کارگاه نوشتن برای دانش آموزان درست می‌کنیم تا بتوانند شگفت انگیزترین جمله‌ای را که فکر می‌کنند در آن روز نوشته‌اند را در آنجا به اشتراک بگذارند. این جدول ساده بزرگ‌ترین مشوق در کلاس من است. دانش آموزان واقعاً سعی می‌کنند به‌گونه‌ای خلاقانه از زبان در نوشتار خود استفاده کنند، فقط برای آن‌که یک جمله‌ی شگفت‌انگیز داشته باشند که تحسین هم کلاسی‌هایشان را برانگیزاند.
8. با واژه‌ها بازی کنید
در کلاس من به نظر می‌رسد که هر چیزی، حتی تمرین مهارت‌های واژگانی، بیشتر جنبه‌ی سرگرمی دارد. به محض این‌که کلمه‌ی بازی به کاری نسبت داده می‌شود، همه مشارکت می‌کنند. دانش آموزان با بازی، از تمرین واژگانی در طی آموزش کلاسی لذت می‌برند. بازی‌هایی که می‌توان از سایت‌های " اسمارت " و...پیدا کرد و می‌توان آن‌ها را روی وایت برد انجام داد. هنگامی که دانش آموزان کار خود را زود تمام می‌کنند، می‌توانند زمان اضافی خود را صرف بازی با کامپیوتر و بازی‌هایی کنند که در سایت " میریام وبستر" و یا وب‌سایت کلاس ما وجود دارد، در این وب‌سایت می‌توان تعداد زیادی بازی که از سایت‌های" اسکولاستیک "، " ای بی سی وای " و ... گرفته شده، استفاده کرد. در زنگ تفریح داخل کلاسی، دانش آموزان از بازی‌هایی که می‌توان روی وایت برد انجام داد لذت می‌برند. بازی‌هایی مثل " اسکرابل "، " باگل " و" هجی کردن". هنگامی که واژه‌ها به بازی تبدیل می‌شوند، دانش آموزان آن‌ها را تماماً می‌بلعند!
9. راه‌های تازه‌ای برای بیان چیزهای قدیمی پیدا کنید
ما هر هفته یک واژه را که خیلی توسط دانش آموزان استفاده شده است را به عنوان واژه‌ی " جالب " انتخاب می‌کنیم. من دانش آموزان کلاس سوم را وادار می‌کنم تا به کلماتی که هم‌معنای آن واژه‌ی " جالب " هستند را پیدا کنند و در نوشتار خود از آن‌ها استفاده کنند. آن‌ها عاشق این هستند که واژه‌های " جالب " خود را که در حین خواندن به آن‌ها برخورده‌اند را به جدول اضافه کنند. من واژه‌ها را تایپ می‌کنم و برای دانش آموزان می‌فرستم تا در تمام طول سال در نوشتار خود از آن‌ها استفاده کنند. همیشه به دانش آموزان خود می‌گویم کلماتی مثل" said " نمرده‌اند بلکه آن‌ها خیلی خیلی خسته‌اند!
10. دانش آموزان خود را در مکالمات روزمره شرکت دهید
برای آن‌که کار را آسان کنید، با دانش آموزان خود صحبت کنید. برای ارتباط میان فردی، دانش آموزان باید تمام زبانی را که شما سعی داشته‌اید به آن‌ها یاد بدهید را به‌گونه‌ای طبیعی به کار برند. مکالمه، مهارتی است که من می‌ترسم با پیشرفت تکنولوژی، رفته رفته در زندگی ما از بین برود. چند ماه پیش نگاهی به یک رستوران انداختم، دیدم اکثر زوج‌ها و حتی خانواده‌ها در هنگام صرف شام با یکدیگر صحبت نمی‌کردند و به‌جای آن مسحور نور هیپنوتیزم کننده‌ی گوشی‌ها و تبلت های خود بودند. به‌طور نگران کننده‌ای خانواده‌ی من مانند این گروه از افراد نیستند!
در سال تحصیلی اخیر هدفی را که برای خود تعیین کردم، این بود که با هر یک از دانش آموزانم حداقل یک بار در روز صحبت کنم و آن هم نه درباره‌ی مدرسه، بلکه درباره‌ی خود آن‌ها. نتیجتاً، اکنون چیزهای بیشتری نسبت به قبل در مورد دانش آموزانم می‌دانم. معمولاً برای آن‌که با من حرف بزنند، به ندرت منتظر می‌مانند. ترتیبی داده‌ام که دانش آموزان با یکدیگر هم مراوده داشته باشند. برای درس‌های کوتاه، همه با هم روی فرش می‌نشینیم. دانش آموزان کلاس سوم ما در مکالمه و مهارت‌های دیگر شرکت می‌کنند و با هم ارتباط چشمی برقرار می‌کنیم. چند دقیقه‌ای که هر روز به مکالمه اختصاص می‌دهم تغییر با ارزشی در اعتماد به نفس و مهارت‌های مکالمه‌ی آن‌ها ایجاد کرده است.
11. مانند یک بزرگسال صحبت کنید
هنگامی که برای دانش آموزان کلاس سوم، روخوانی می‌کنم، مانند یک کلاس سومی روخوانی نمی‌کنم. در عوض مانند یک بزرگسال و با استفاده از آهنگ و حالت مناسب روخوانی می‌کنم. می‌دانم که این نوع خواندن، دانش آموزانم را در خواندن روان می‌کند. همین منطق را هنگام حرف زدن با دانش آموزانم در کلاس به کار می‌برم. از واژه‌ها و اصطلاحات مناسب استفاده می‌کنم و اعتقاد دارم که باید واژه‌ها و اصطلاحات را به خوبی به کار ببرید تا دانش آموزانتان هم یاد بگیرند آن‌ها را درست به کار ببرند. ساده‌تر این‌که اگر بخواهم دایره‌ی لغات آن‌ها در سطح خودم بالا برود، نباید خودم را تا سطح آن‌ها پایین بیاورم.
12. والدین را مشارکت دهید
فراگیری زبان از خانه شروع می‌شود و خیلی از خانواده‌ها عاشق یادگیری هستند. آن‌ها چگونه می‌توانند یک محیط غنی از کاربرد زبان در منزل ایجاد کنند؟ در جلسات، در نامه‌ها و تماس‌های تلفنی، کارهایی را که والدین برای داشتن محیطی غنی از کاربرد زبان می‌توانند در خانه انجام دهند را با آن‌ها به اشتراک بگذارید. والدین تحصیل‌کرده، مقالات خوبی در مورد بهبود مهارت‌های زبانی دارند که شما می‌توانید آن‌ها را با سایر والدین به اشتراک بگذارید. دو تا از این مقالات که موردعلاقه‌ی من هستند عبارتند از: " قدرت زبان " و" کمک به کودکان برای تقویت مهارت‌های زبانی ". برای من مهم است که بدانم شما چگونه محیطی غنی از کاربرد زبان در مدارس خود ایجاد کرده‌اید و خوشحال می‌شوم اگر آن‌ها را به اشتراک بگذارید.